Kwartalnik

Czy szczęście powinno być naszym celem, czy jest jedynie „skutkiem ubocznym” udanego życia? Czy przydarza się nam samo, czy też trzeba nad nim pracować? Czy spada nagle, czy trzeba raczej do niego dorastać? Czy można mieć prawo do szczęścia, jeśli unieszczęśliwia się innych? Czy człowiek samotny, chory, bezdomny, niepełnosprawny, umierający może być szczęśliwy? To tylko niektóre z pytań, na które szukamy tym razem odpowiedzi. Nie proponujemy uczonych traktatów, lecz refleksje bardzo osobiste, egzystencjalne, wręcz świadectwa.

Czy Jan Paweł II był „z nas, Polaków”, czy raczej nas przerastał? Był wielki, bo był Polakiem; czy też był wielki, choć był Polakiem? Jak łączą się głębokie polskie zakorzenienie Karola Wojtyły i uniwersalność jego misji jako papieża? Jak ma się papieska wizja polskości do współczesnego społeczeństwa polskiego? O tym między innymi myślimy w sześćsetnym numerze WIĘZI, pytając – w trzydziestą rocznicę wyboru Jana Pawła II – ile w nas z Wojtyły.

Możliwość adopcji czy rodziny zastępczej traktowana jest zazwyczaj jako rozwiązanie problemów dzieci z domów dziecka, czasem jako zaleczenie ran małżeństw bezdzietnych lub singli. My chcemy spojrzeć na adopcję jako duchowe wyzwanie i powołanie. Przywilej adopcji może być prezentem od samego Boga. Jest to droga znaczona trudną do wyrażenia obustronną radością, ale bywa, że i cierpieniem. Oczywiście, nie każdy może i powinien adoptować dziecko – możemy jednak wiele nauczyć się od tych, którzy to robią. W wymiarze duchowym wszyscy przecież jesteśmy adoptowani – jako przybrane dzieci Boga.

W Polsce ekonomia solidarna to wciąż nieodrobione zadanie. To także nieodrobiona lekcja polskiego Kościoła. A przecież mamy do czego sięgać – dość wspomnieć wspaniałą tradycję wielkopolskiego ruchu spółdzielczego, głęboko patriotycznego, a prowadzonego najczęściej przez księży! Ostatnio wokół idei ekonomii solidarnej można jednak zaobserwować ciekawy, intelektualny ferment. Mamy nadzieję, że „Więź” dobrze się w niego wpisze, a nade wszystko – że ta refleksja przerodzi się w jak najlepszą praktykę.

Janusz Korczak mawiał, ze dziecko jest człowiekiem „z mniejszym obszarem doświadczeń, ale z większym potencjałem ciekawości”. Czy dotyczy to także sfery duchowej? Czy dzieci są wrażliwsze na tajemnicę, na doświadczenie sacrum i na Boga? Czy duchowa wrażliwość dzieci jest stanem wrodzonym, czy też wytworem kultury? Kim są dla dziecka w jego rozwoju duchowym rodzice, wychowawcy, katecheci? Jak wychowywać, aby nie niszczyć dziecięcej wrażliwości, ale też przygotować do życia w świecie, który bywa brutalny? Zachęcamy Państwa do wspólnego z "Więzią" szukania odpowiedzi na te pytania. I do wspólnego z dziećmi spojrzenia na świat i człowieka, który zdaniem pewnego 10-latka "zaczyna się w niebie". W tym numerze często oddajemy głos dzieciom – pośród nich są również i te, których nie ma już pośród nas. Śmierć dziecka jest sprzeczna z naturą, dla wierzących jest też jedną z najtrudniejszych prób wiary. Czujemy się wobec niej bezradni, możemy jednak zadbać o to, aby śmiertelnie chore dziecko odchodziło godnie, otoczone miłością i troską. Możemy mądrze towarzyszyć pogrążonym w bólu rodzicom i rodzeństwu. Mamy nadzieję, że propozycja Karty Praw Dziecka Śmiertelnie Chorego w Domu – przygotowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Janusza Kochanowskiego – którą drukujemy w tym numerze "Więzi", przyczyni się do tego, aby coraz rzadziej zdarzały się sytuacje, kiedy umierające dziecko i jego rodzina będą w tej tragicznej sytuacji pozostawieni samym sobie.

Wokół problemu homoseksualizmu koncentruje się główny blok tematyczny najnowszego numeru „Więzi”. Nie znajdziemy tu jednak teoretycznych dysput na tematy społeczne, polityczne czy kulturowe, ale raczej próbę zmierzenia się z rozterkami, jakie dotykają konkretnych ludzi. Zgromadzone w numerze teksty podejmują dylematy osób, które mierzą się z odkrytą u siebie skłonnością, a także rodziców, którzy dowiadują się, że ich dorosłe czy dorastające dziecko jest homoseksualne. Chociaż więcej znajdziemy tu pytań niż odpowiedzi, teksty przynoszą konkretne rady i podpowiedzi, jak odnaleźć się w tak trudnej i nieznanej sytuacji. Pochodzą one od osób kompetentnych – od psychoterapeutów, od samych rodziców, którzy borykają się z tym problemem, wreszcie od duszpasterzy.

Wydawać by się mogło, że stosunek lewicy i prawicy do Kościoła (i nawzajem) to sprawa wyjaśniona i ustalona raz na zawsze: prawica powinna być sprzymierzona z Kościołem, lewica winna się od niego dystansować. Teksty zamieszczane w tym numerze „Więzi” pokazują jednak, że tezy te nie są już tak oczywiste. W świecie nowożytnej polityki od lat następował proces pragmatyzacji. Zacierały się tradycyjnie rozumiane pojęcia lewicy i prawicy. Od jakiegoś czasu pojawiają się jednak, również w Polsce, nowe zjawiska ¬– najpierw w świecie idei, a z czasem także w działaniach politycznych. Zwolennicy nowej lewicy i nowej prawicy szukają swego miejsca w XXI-wiecznej globalnej polis. Ich inicjatywy wymagają zatem głębszego namysłu, również pod kątem stosunku do religii i Kościoła.

Dlaczego księża odchodzą? W ostatnich miesiącach w polskim Kościele zastanawialiśmy się nad tym kilkakrotnie, zmuszeni decyzjami kilku znanych duchownych. Choć wiele już na ten temat dyskutowano, nie powiedziano wszystkiego. Przekonaliśmy się mocno o tym, przygotowując ten numer „Więzi” Jest wiele odpowiedzi na pytanie „dlaczego”. Piszemy o nich obszernie. W sumie jednak odejście księdza w pełni wyjaśnić się nie da – pozostaje ono tajemnicą. Podobnie jak tajemnicą jest również trwanie w powołaniu. Dlaczego księża zostają? Takim przewrotnym pytaniem uzupełniamy więc refleksję o odchodzeniu.