„Mistyk przyszłości” będzie dowartościowywał życie świeckie. Będzie traktował swoją duchowość nie jako pojedyncze, zewnętrzne akty religijne, lecz jako spójną całość wynikającą z chrześcijańskiej tożsamości. Będzie się modlił nie tylko pośród codziennej krzątaniny, lecz także modlił codziennością.
Jaka będzie chrześcijańska duchowość XXI wieku? Jaka być powinna, aby nieść propozycje odpowiedzi na pytania ludzi współczesnych, na ich lęki, niepokoje, pragnienia i oczekiwania?
Przywołał te pytania Zbigniew Nosowski w zimowej „Więzi”. Szkicując niezbędne wymiary procesu eklezjalnej reformy, zwanego na tych łamach „nowym Trydentem”, już na początku długiej listy napisał: „[…] istotne wydaje mi się także odnowione rozumienie duchowości. Jakiego rodzaju mistykiem ma być chrześcijanin przyszłości, skoro Karl Rahner twierdził, że albo będzie on mistykiem, albo go w ogóle nie będzie? Na pewno duchowość to nie tylko pobożne praktyki religijne, lecz także specyficzne przeżywanie własnej codzienności, więzi rodzinnych, pracy, czasu wolnego, zaangażowania społecznego czy politycznego”.
Nosowski sięga tu po dobrze znane – wydaje się, że już zbyt dobrze znane i niewiele wnoszące – stwierdzenie niemieckiego jezuity. Wydaje mi się jednak, że przemiany współczesnego świata sprawiają, że intuicje Karla Rahnera stają się coraz bardziej aktualne. O jaki zatem mistycyzm chodziło wówczas jemu? Czy właśnie tak rozumiana duchowość może być przydatna dzisiaj chrześcijanom borykającym się z kryzysem i potrzebą reformy Kościoła? Czy może być odpowiedzią na lęki ponowoczesności?
Zanurzeni w niepewności
Dla Zygmunta Baumana istotą ponowoczesnego świata jest płynność. Wrażenie płynności wynika nie tylko ze zmiany struktur społecznych czy instytucjonalnych. Zmienności w sposób synchroniczny i głęboki ulegają same reguły oraz zasady, które kierowały ludzkim zachowaniem. Nie istnieją już „oczywiste” kodeksy moralne, a te, które istnieją, często ścierają się ze sobą, przeczą sobie nawzajem. Wartości nie tyle są u podstaw wyboru strategii życiowej, ile mają się do niej przystosowywać.
Mową Niepoznawalnego jest także milczenie. Dlatego człowiek powinien budować w sobie postawę słuchacza Słowa. „Mistyk przyszłości” będzie postrzegał milczenie Boga, Jego nieoczywistość, jako formę Bosko-ludzkiej komunikacji
W związku z tym człowiek traci nowoczesne złudzenia, że jeśli posiądzie odpowiednią ilość wiedzy, dojdzie do jakiegoś kresu, to stworzy spójny, sprawiedliwy, przewidywalny świat. Zdaje sobie sprawę, że nie jest to możliwe. A skoro nie ma wiedzy, która stałaby się fundamentem dla świata pełnego ładu, to jednostka zostaje skazana na zindywidualizowane próby tworzenia tożsamości. W miejsce zbiorowego podejmowania wyzwań każda jednostka musi kształtować życie tylko dzięki swoim osobistym decyzjom, własnej wytrwałości, odwadze oraz indywidualnie dobranym i stosowanym środkom.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” wiosna 2023. To część bloku „Wyjść w nieznane”.
Pozostałe teksty:
Tomasz Terlikowski, Wyruszyć w drogę po zburzeniu Świątyni;
Zbigniew Nosowski, Nadzieja w wyjściu;
Sebastian Duda, Wyjść z Kościoła czy wyjść z grobu?;
ks. Tomáš Halík, Reforma Kościoła nie uda się bez ożywienia duchowości
