Członkowie Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski otrzymali list podpisany przez 46 osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym w Kościele.
Jak dowiaduje się portal Więź.pl, grupa 46 osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym w Kościele wystosowała list otwarty do członków Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski. List powstał po lekturze artykułu Zbigniewa Nosowskiego „«Czy Ksiądz Biskup mógłby w końcu usłyszeć mój głos?». Pytania do abp. Tadeusza Wojdy”, zamieszczonego na naszych łamach 9 maja 2024 r.
Autorzy listu przedstawiają osiem konkretnych postulatów ważnych z perspektywy osób skrzywdzonych w Kościele. Pierwszym z nich jest „zawieszenie abp. Tadeusza Wojdy w pełnieniu obowiązków przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski do czasu wyjaśnienia zarzucanych mu zaniedbań”, a „w przypadku potwierdzenia stawianych mu zarzutów – usunięcie go z funkcji przewodniczącego”.
List został przekazany w poniedziałek, 13 maja, 14 członkom Rady Stałej KEP oraz do wiadomości nuncjusza apostolskiego w Polsce. Adresaci listu zostali poinformowani, że treść listu otwartego zostanie opublikowana siedem dni po jego wysłaniu.
Inicjatorami listu są Tośka Szewczyk, Robert Fidura i Jakub Pankowiak. Tośka Szewczyk jest autorką książki „Nie umarłam. Od krzywdy do wolności” wydanej rok temu przez Wydawnictwo Więź oraz inicjatorką „talerza skrzywdzonych” przekazanego KEP w listopadzie 2023 r. (autorka używa pseudonimu). Robert Fidura to z zawodu heraldyk, który społecznie działa na rzecz osób wykorzystywanych seksualnie (wcześniej publikował pod pseudonimem Wiktor Porycki); był członkiem Rady Fundacji Świętego Józefa powołanej przez KEP, zrezygnował z członkostwa w lutym 2021 r., nie mogąc „w zgodzie z sumieniem firmować działań Konferencji Episkopatu Polski”. Jakub Pankowiak jest muzykiem organistą, wykładowcą Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, był jednym z bohaterów dokumentu braci Sekielskich „Zabawa w chowanego”.
Wraz z nimi pod listem podpisały się 43 inne osoby. Kilkanaście z nich sygnuje list swoimi prawdziwymi imionami i nazwiskami, kilka osób podpisuje się pseudonimami, pozostali sygnatariusze potrzebują pozostać anonimowi. Inicjatorzy listu ręczą, że za każdym anonimowym podpisem stoi znana im osoba, która doznała przemocy seksualnej we wspólnocie Kościoła.
Wśród sygnatariuszy listu otwartego znajdują się osoby skrzywdzone, o których sytuacji „Więź” od lat informuje i pisuje oraz z którymi pozostaje w kontakcie, m.in. Ewa Orłowska, wykorzystywana jako dziecko w parafii w Tylawie, i Barbara Borowiecka, molestowana przed laty w Gdańsku przez ks. Henryka Jankowskiego. Są też kobiety i mężczyźni skrzywdzeni w innych sprawach, które opisywaliśmy na łamach portalu Więź.pl.
Autorzy listu oczekują od biskupów także: doprowadzenia do spotkania KEP z delegacją osób skrzywdzonych, wsparcia w Watykanie dla propozycji zmian w prawie kanonicznym (m. in. nadanie pokrzywdzonym statusu strony procesowej), określenia dokładnego terminu rozpoczęcia działań niezależnej komisji badającej przypadki wykorzystania seksualnego w Kościele od 1945 r. oraz kilku zmian dotyczących zasad i praktyk stosowanych w Kościele rzymskokatolickim Polsce w odniesieniu do zgłoszonych przypadków wykorzystywania seksualnego.
Jak dowiaduje się „Więź” od inicjatorów listu otwartego, w ciągu 7 dni od przekazania dokumentu członkom Rady Stałej KEP nie było ze strony adresatów żadnej oficjalnej reakcji. Nieoficjalnie niektórzy biskupi indywidualnie wyrazili swoją przychylność wobec treści listu otwartego, zapowiadając chęć zmian i konkretne plany.
Sygnatariusze listu otwartego proszą wszystkie osoby, które utożsamiają się z ich apelem – zarówno skrzywdzonych, do których nie udało im się dotrzeć, jak i wszystkich ich sojuszników – o udostępnianie treści dokumentu w mediach społecznościowych wraz z hasztagiem #SolidarniZeSkrzywdzonymi. Dodatkowo można także złożyć swój podpis pod petycją online.
Poniżej zamieszczamy list w całości:
*
Drodzy Bracia w Chrystusie,
Jako osoby skrzywdzone w Kościele wyrażamy rozczarowanie i złość sprawami opisanymi przez red. Zbigniewa Nosowskiego w artykule „«Czy Ksiądz Biskup mógłby w końcu usłyszeć mój głos?». Pytania do abp. Tadeusza Wojdy” na portalu Więź.pl. Biorąc pod uwagę, iż opisane kwestie dotyczą skandalicznego sposobu traktowania osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym w diecezji, którą kieruje wybrany większością Waszych głosów przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, zwracamy się do Was wszystkich w formie listu otwartego.
„Nikt nie powinien błagać o sprawiedliwość w Kościele” – napisała w swoim zeszłorocznym apelu Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich. Ponieważ jednak w wielu polskich diecezjach pokrzywdzeni wciąż traktowani są przedmiotowo, a od ludzkiego cierpienia ważniejsze okazuje się dobro instytucji, sformułowaliśmy listę postulatów mających na celu poprawę tej sytuacji. Należą do nich:
1. Zawieszenie abp. Tadeusza Wojdy w pełnieniu obowiązków przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski do czasu wyjaśnienia zarzucanych mu zaniedbań. W przypadku potwierdzenia stawianych mu zarzutów – usunięcie go z funkcji przewodniczącego.
2. Spotkanie Konferencji Episkopatu Polski z Delegacją Skrzywdzonych podczas zebrania plenarnego jeszcze w roku 2024.
3. Wystosowanie w imieniu Konferencji Episkopatu Polski listu do Stolicy Apostolskiej w celu poparcia idei zmian w prawie kanonicznym (m. in. nadania pokrzywdzonym statusu strony). Propozycje konkretnych zmian wpływających na poprawę sytuacji osób skrzywdzonych w Kościele możemy przedstawić podczas spotkania.
4. Określenie dokładnego terminu rozpoczęcia działań niezależnej komisji badającej przypadki wykorzystania seksualnego w Kościele od 1945 r.
5. Wprowadzenie ogólnopolskiej listy dobrych i złych praktyk dotyczących tych aspektów kontaktu ze skrzywdzonymi, których nie obejmuje prawo kanoniczne.
6. Powołanie darzonego przez nas zaufaniem Rzecznika Praw Osób Skrzywdzonych w Kościele.
7. Uzupełnienie wytycznych KEP o obowiązek docierania przez biskupów do osób pokrzywdzonych, o których dowiadują się oni z mediów.
8. Zaangażowanie w każdej diecezji przynajmniej jednej kobiety w system pomocy osobom pokrzywdzonym.
Bracia, kiedy w listopadzie 2023 roku jedna z nas, Tośka Szewczyk, przekazała Wam swój list otwarty razem z „talerzem skrzywdzonych” wielu z Was twierdziło, że był to gest niepotrzebny. Przyszedł czas, aby powiedzieć: sprawdzamy. Sprawdzamy, czy list otwarty, któremu nie towarzyszą ważne dla nas symbole, rzeczywiście zwróci Waszą uwagę i przyniesie oczekiwane skutki.
Gwarantujemy Wam jednocześnie, że dopóki wystarczy nam sił, w ten czy inny sposób będziemy upominać się o uszanowanie godności osób skrzywdzonych i respektowanie podstawowych zasad moralności chrześcijańskiej w Kościele w Polsce. Mamy nadzieję, że staniecie w tej walce po tej samej stronie.
Tośka Szewczyk
Robert Fidura
Jakub Pankowiak
Ewa Orłowska
Tomasz Idzikowski
Justyna Steranka
Anna Strużyńska
Regina Krzywoń
Andrzej Hurny
Katarzyna Saß
Tomasz Statnik
Ks. Kuba
Anna Misiewicz
Mariusz Milewski
Bożydar
Justyna Zalewska
Barbara Borowiecka
Estera Isakowska
Dawid W.
Sebastian Krasucki
Iwona Bednarz-Major
Anna Malak
Tomasz ze Szczecina
Dagmara Kopek
Tomasz Szaramowicz
Karolina Smolnicka
Arkadiusz Górecki
Ewelina Nadzieja Zamojska
oraz 18 osób skrzywdzonych, które pozostają anonimowe
