Papież Franciszek konsekwentnie uznaje bezbronnych dorosłych za odrębną kategorię osób skrzywdzonych i przyznaje im prawnokanoniczną ochronę. Należy to uświadamiać kościelnym przełożonym. Mają oni obowiązek reagowania w tych sprawach – i z realizacji tego obowiązku mogą być w przyszłości rozliczeni – mówi ks. Jan Dohnalik w rozmowie ze Zbigniewem Nosowskim.
Zbigniew Nosowski: Kiedy pojęcie „bezbronni dorośli” znalazło się w prawie kanonicznym? I dlaczego tak późno?
Ks. Jan Dohnalik: Pojęcie osoby bezbronnej lub bezradnej pojawiło się w 2016 r. w motu proprio papieża Franciszka Come una madre amorevole, dotyczącym reakcji na możliwe zaniedbania przełożonych. Natomiast zaczęło być szerzej omawiane i komentowane, kiedy znalazło się w kolejnym motu proprio Vos estis lux mundi (VELM), najpierw w 2019 r. jako persona vulnerabile, a obecnie w wersji znowelizowanej w 2023 r. jako adulto vulnerabile. Świadomie przywołuję te określenia po włosku, bo jest to oficjalny język dokumentu, a tłumaczenie tego terminu na język polski to oddzielna historia.
O tłumaczeniu też porozmawiamy. Na razie chodzi mi o uchwycenie, kiedy Kościół zaczął oficjalnie uznawać – w wymiarze prawnym – że osobami skrzywdzonymi czy wykorzystanymi (m.in. seksualnie) przez duchownych mogą być nie tylko małoletni.
– Tu trzeba się cofnąć najpierw do roku 2001, kiedy Jan Paweł II opublikował dokument Normae de gravioribus delictis, dotyczący najcięższych przestępstw kanonicznych popełnianych przez duchownych. Wymieniono wśród nich przestępstwa seksualne wobec osób małoletnich. Wtedy też nastąpiło podwyższenie granicy wiekowej, po której przekroczeniu czyn nie był (jedynie z tytułu wieku skrzywdzonego) traktowany jako przestępstwo – z ukończonego 16. roku życia na pełnoletniość, czyli skończone 18 lat. Potem dość szybko w praktyce Kongregacji Nauki Wiary zauważono, że są pewne osoby dorosłe, które powinny zostać objęte ochroną prawną na wzór dzieci i młodzieży.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce (poczynając od aktualnego numeru) - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf,
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Rozmowa ukazała się w kwartalniku „Więź” lato 2023.
To część bloku „Bezbronni dorośli w Kościele”. Pozostałe teksty:
Przemoc duchowa po katolicku. Rozmowa z Doris Reisinger
Zbigniew Nosowski, Zrozumieć bezbronnych
