Zdaniem niektórych niedosłowne formy wypowiedzi nie powinny być traktowane poważnie przez współczesnego, dysponującego nowoczesną metodologią naukową człowieka. Wyrażanie się nie wprost jest przecież grzechem przeciwko nowoczesnemu rozumowi.
Można odnieść wrażenie, że głębia, która wyłania się z ludzkiej duchowości, pozostaje czymś prawdziwym, chociażby jako prawda osoby, pomimo iż na różne sposoby kpi sobie z tego, co dosłowne. W jednym ze swoich utworów o Bogu i miłości Pete Townshend śpiewał:
W prawdziwym życiu
jeden plus jeden
nie równa się dwa,
jeden plus jeden
równa się jeden1.
Miłość, życie i tajemnica nie znoszą wprawdzie podstawowych prawideł tego świata, ale rządzą się inną dynamiką, sięgają gdzie indziej, zaglądają pod spód tego, co potoczne i powierzchowne. To swoisty „ósmy dzień”, time after time, czyli „czas poza czasem”. Nie liczy się tutaj precyzja, ale głębia relacji osoby z osobą, z samym sobą, jak również z otaczającym nas światem. Piosenka Townshenda, przeczuwając być może misterium Trójcy, pokazuje to nader dobitnie.
Kiedy zastanawiam się nad nowoczesnym dyktatem dosłowności, przychodzi mi również na myśl pewna dyskusja z udziałem Richarda Dawkinsa. Rzecz dotyczyła wiarygodności chrześcijaństwa. Siłą rzeczy sprawa musiała zatem dotknąć fenomenu Słowa. Jako chrześcijanie uznajemy, że Logos to sens, mądrość i objawienie Boga w świecie. Jest więc przesłaniem ostatecznym.
W pewnym momencie Dawkins rzucił sarkastyczne pytanie, dlaczego Bóg, który zechciał się rzekomo porozumieć z człowiekiem za pośrednictwem narzędzia tak niedoskonałego jak ludzka mowa, wyraził się na domiar złego w sposób metaforyczny, przy użyciu obrazów i symboli. Słowo nie wypowiedziało się wprost (straight).
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2023.
To część bloku „Dyktatura dosłowności”. Pozostałe teksty:
Opowieść z nami pozostanie. Rozmowa z Dominiką Słowik
Jerzy Sosnowski, Mów do mnie wprost
