Centrum Aletti: Marko Rupnik całkowicie stracił zaufanie do jezuitów

Słoweński artysta sam podjął „nieodwołalną” decyzję o opuszczeniu Towarzystwa Jezusowego – twierdzą jego współpracownicy. Również inni jezuici z nim związani chcą opuścić zgromadzenie.

Na stronie internetowej Centrum Aletti – rzymskiej instytucji założonej przez jezuitę Marko Ivana Rupnika, obejmującej instytut studiów i badań duchowych oraz pracownię mozaiki – opublikowany został „list do przyjaciół”. W dokumencie datowanym na 17 czerwca 2023 r. dyrektorka Maria Campatelli wraz z ekipą Centrum Aletti przedstawiają własną wizję relacji między założycielem ich instytucji a Towarzystwem Jezusowym.

Przypomnijmy, że Rupnik to światowej sławy twórca mozaik sakralnych, błyskotliwy rekolekcjonista i teolog. Od grudnia 2022 r. wiadomo, że ciążą na nim bardzo poważne zarzuty psychicznego i seksualnego znęcania się nad wieloma kobietami, wielokrotnego nadużycia sumień, a także rozgrzeszenia włoskiej nowicjuszki zakonnej, z którą wcześniej współżył seksualnie (czynem tym zaciągnął na siebie automatycznie ekskomunikę, która jednak później, po wyrażeniu skruchy, została z Rupnika zdjęta przez watykańską dykasterię).

Za czyny swego rodaka i własną bezczynność przepraszali jezuici ze Słowenii. Po ujawnieniu zarzutów do władz Towarzystwa Jezusowego wpłynęło kilkanaście nowych zgłoszeń. W sumie zarzuty obejmują okres ponad trzydziestu lat, od połowy lat 80. do 2018 roku. Kuria Generalna jezuitów wydała w lutym br. oświadczenie „W kierunku uznania prawdy”. Informowano w nim m.in. o sankcjach nałożonych na twórcę Centrum Aletti, m.in. zakazach: jakiejkolwiek publicznej działalności artystycznej, jakiejkolwiek publicznej działalności kapłańskiej i sakramentalnej, publicznych wypowiedzi. Rupnik lekceważył część z tych sankcji: pojawiał się publicznie, także celebrując Eucharystię.

14 czerwca 2023 r. władze jezuitów poinformowały Rupnika, że został on wydalony z zakonu. Jako uzasadnienie podano nie najpoważniejsze zarzuty przeciwko niemu, lecz „jego upartą odmowę przestrzegania ślubu posłuszeństwa”. Dotychczasowy przełożony artysty, o. Johan Verschueren, kierujący Delegaturą ds. Międzyprowincjalnych Domów i Dzieł Rzymskich Towarzystwa Jezusowego, napisał o tym również w liście wysłanym do osób skrzywdzonych przez Rupnika.

Słoweński artysta ma 30 dni na złożenie odwołania. Po tym okresie wydalenie stanie się ostateczne. Rupnik pozostaje jednak księdzem. Ewentualną decyzję o wydaleniu z kapłaństwa podejmuje Stolica Apostolska w ramach innej procedury.

Maria Campatelli przedstawia inną wersję zdarzeń. Według niej Rupnik sam 21 stycznia br. przedstawił jezuickim władzom prośbę o możliwość opuszczenia Towarzystwa, „gdyż zaufanie do jego przełożonych całkowicie ustało, gdy ci, niestety, wielokrotnie podejmowali próby preferujące kampanię medialną opartą na zniesławiających i nieudowodnionych oskarżeniach (które wystawiły osobę o. Rupnika i całe Centrum Aletti na formy linczu), zamiast dostarczania prasie prawdziwych informacji opartych na posiadanych aktach i dokumentach, wykazujących inną prawdę niż ta, którą opublikowano”.

„List do przyjaciół” informuje też, że „z tych samych względów powstałej nieufności wobec przełożonych, inni jezuici z Centrum Aletti również złożyli prośbę o indult wyjścia z Towarzystwa i czekają na zakończenie stosownej procedury, aby móc kontynuować wykonywanie ich kapłańskiej posługi”. 

Autorzy listu uważają, że polecenie zakonne dotyczące przeniesienia artysty do wspólnoty jezuickiej w Lombardii z 9 marca 2023 r. zostało instrumentalnie zaplanowane jako „wstępny warunek dla nieposłuszeństwa, na którym można następnie oprzeć dekret wydalenia”.

W liście czytamy, że decyzja Rupnika o opuszczeniu Towarzystwa Jezusowego jest „nieodwołalna”. Założyciel Centrum Aletti „pozostanie niezłomny w swojej już zamanifestowanej woli opuszczenia Zakonu, kontynuując przeżywanie tej chwili w rozeznaniu i eklezjalnej komunii”.

Poniżej zamieszczamy pełny polski przekład dokumentu.

List do przyjaciół Centrum Aletti

Dnia 15 czerwca 2023 r. pojawiła się w internecie publiczna informacja o wydaleniu ojca Marko Rupnika z Towarzystwa Jezusowego.

Dekret usunięcia motywowany jest odrzuceniem przez niego przestrzegania ślubu posłuszeństwa, jeśli chodzi o nową misję, którą Zakon w nocie z dnia 9 marca 2023 roku, powierzył mu wraz z przeniesieniem do nowej wspólnoty jezuickiej w Lombardii.

Jednak dla celów rzetelnej i wyczerpującej informacji, historia, która doprowadziła do rezygnacji zasługuje na rekonstrukcję uwzględniającą przynajmniej inne elementy.

W niewytłumaczalny sposób komunikat prasowy D.I.R. (Międzyprowincjalne Domy i Dzieła Towarzystwa Jezusowego) pomija podanie faktu, że ​​to bezpośrednio o. Marko Rupnik już 21 stycznia br., przedstawił Towarzystwu Jezusowemu, przy zachowaniu wszystkich wymaganych warunków kanonicznych, prośbę o możliwość opuszczenia Towarzystwa, gdyż zaufanie do jego przełożonych całkowicie ustało, gdy ci, niestety, wielokrotnie podejmowali próby preferujące kampanię medialną opartą na zniesławiających i nieudowodnionych oskarżeniach (które wystawiły osobę o. Rupnika i całe Centrum Aletti na formy linczu), zamiast dostarczania prasie prawdziwych informacji opartych na posiadanych aktach i dokumentach, wykazujących inną prawdę niż ta, którą opublikowano.

Podobnie komunikat prasowy D.I.R. nie podaje do wiadomości, że z tych samych względów powstałej nieufności wobec przełożonych, inni jezuici z Centrum Aletti również złożyli prośbę o indult wyjścia z Towarzystwa i czekają na zakończenie stosownej procedury, aby móc kontynuować wykonywanie ich kapłańskiej posługi. 

W tym kontekście skupiając się na poprzedniej nieodwołalnej prośbie o opuszczenie Zakonu przez ojca Rupnika, nielogiczność nowej misji z przeniesieniem, powierzonym mu 9 marca wydaje się intuicyjna, chyba że chodziłoby o cel czysto instrumentalny uprzedniego ustanowienia, (co faktycznie miało miejsce), wstępnego warunku dla nieposłuszeństwa, na którym można następnie oprzeć dekret wydalenia.

Można zatem przypuszczać, że o. Rupnik pozostanie niezłomny w swojej już zamanifestowanej woli opuszczenia Zakonu, kontynuując przeżywanie tej chwili w rozeznaniu i eklezjalnej komunii.

W świetle tego, co się wydarzyło i wciąż się dzieje, dziękujemy Panu również za wiarę, że historia jest w Jego rękach i że wszystko współdziała dla dobra tych, którzy Go kochają.

Dlatego prosimy Go, aby nas strzegł w gronie tych osób.

Maria Campatelli wraz z ekipą Centrum Aletti

*

O zarzutach wobec Rupnika pisała na naszych łamach Monika Białkowska: „Słoweński jezuita był jedną z najjaśniejszych gwiazd Kościoła. Wielki i charyzmatyczny artysta, mistyk, błyskotliwy rekolekcjonista, przyjaciel kolejnych papieży. A jednocześnie: duchowy, psychiczny i seksualny drapieżca, niszczący kolejne kobiety”.

Komentując pierwsze reakcje kościelnych przełożonych, Białkowska zauważała, że „gdyby nie przeciek do mediów, nadal wierzylibyśmy w mit Rupnika, a skrzywdzone kobiety cierpiałyby coraz bardziej, widząc, że opowiedzenie ich tragicznych historii skończyło się na niczym”.

Z kolei w ocenie Zbigniewa Nosowskiego „mistyczno-artystyczno-erotyczne pomieszanie, z jakim mamy do czynienia w przypadku Rupnika, możliwe jest jedynie na gruncie religijnym. Trzeba obnażyć całą przewrotność tej strategii duchowego uwodzenia, aby móc skutecznie zapobiegać podobnym sytuacjom w przyszłości”.

Natomiast Mateusz Środoń skupił się na wymiarze artystycznym dzieł słoweńskiego jezuity. Postulował usunięcie mozaik Rupnika z watykańskiej kaplicy Redemptoris Mater i próbę rekonstrukcji sklepienia Aleksandra Kornouchowa, które pierwotnie miało się tam pojawić.

Przeczytaj też: Duchowy autorytet ze zdegenerowanym sumieniem. Marko Rupnik

ZN