Jesień 2024, nr 3

Zamów

Recenzje

Magdalena Idzikowska, „Nowe Książki” 2023, nr 10

Wesprzyj Więź

W każdym z […] typów opowieści o migracji uchodźcy są przedstawiani w inny sposób. Są opisujący albo opisywani, aktywni lub bierni. A u Cekiery – nieobecni.

Bo w Uchodźcy, migranci i Kościół katolicki ostatecznie nie do końca idzie o imigrantów. „Chodzi o nasze człowieczeństwo” – autor parokrotnie przywołuje te słowa papieża Franciszka. Imigrant staje się u socjologa figurą, za pomocą której przebadać możemy siebie. Zwierciadłem naszej tożsamości. Śląski badacz skupia się na dyskursach wokół debaty o migrantach. Stanowiące główną część książki zestawienia papieskich deklaracji z polskimi medialnymi przekazami (głównie prawicowymi, zbliżonymi do Kościoła) są formą poszukiwania – choć Cekiera nie formułuje tego wprost – odpowiedzi na etyczne pytanie o stosunek do inności. W klasycznym Giddensowskim ujęciu tożsamość określa się za pomocą kontrastu – w ramach różnicy, dzięki obcości „tego drugiego”. Dla Cekiery zaś kontrast kulturowy to dopiero środek kształtowania „człowieczeństwa”. To nasza reakcja na inność jest budulcem tożsamości. W gościnności i materialnej trosce o innych wyistacza się sens chrześcijańskiej charitas. Z tak ustawionej perspektywy Cekiera ocenia uczestników dyskursu uchodźczego w Polsce po 2015 roku. […]

Wojna na Ukrainie i postawa polskiego społeczeństwa wobec ukraińskich uchodźców w pierwszych jej miesiącach częściowo zdezaktualizowały wnioski Cekiery, czego autor jest całkowicie (świadczą o tym przypisy) świadomy.