Obszerna, wyczerpująca rozmowa rzeka z profesorem Andrzejem Friszkem nosi tytuł Zawód: historyk. To określenie bohatera zmodyfikowałabym jednak na: urodzony historyk, bo myślę, że odniesienie do historii – nieustanna ciekawość i zobowiązanie – jest życiową postawą rozmówcy Jana Olaszka i Tomasza Siewierskiego (młodzi doktorzy historii). […]

Andrzej Friszke ma duży dorobek w zakresie historii najnowszej. Dlatego jego, wywołana pytaniami, zwykle bardzo szczegółowymi, opowieść o naukowej, a zarazem życiowej drodze, o tym, jak ów dorobek powstawał, przekonuje do wypowiadanych sformułowań, jednocześnie zaś zaciekawia tym, jak pracuje rzetelny historyk. W szerszym niż tylko polski kontekście lektura tej książki nabrała ostatnio dodatkowego, rzekłabym, ostrzegawczego znaczenia. Ostrzega przed nacjonalizmem, wyjaśniając, czym on jest i jakimi pozorami potrafi mamić. Rozmówca nie formułuje gromkich zarzutów, jakie zdarza się słyszeć w publicystyce politycznej, analizuje sytuacje mogące sprzyjać narodzinom lub wzrostowi postaw nacjonalistycznych. […]

Za sprawą zdarzeń geograficznie dość odległych, ideowo budzących zupełnie bliski niepokój, długi wywiad rzeka z „urodzonym” historykiem nabiera dodatkowej wymowy. Przewodzi refleksję-pytanie, czy historia rzeczywiście się powtarza, jak nierzadko sądzimy, przede wszystkim zaś przestrogę przed tym, że mogłaby powtórzyć się w zatrważający sposób.