rE-medium | Tygodnik Powszechny

Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Recenzje

Krzysztof Lubczyński, Pisarze.pl

Wesprzyj Więź

Burek przeczytał, przemyślał i przeanalizował niezliczone powieści i wiersze, przenosząc owoce tej pracy na strony swoich eseistycznych książek, ale także on i jego krytyczne myślenie warte jest książek i artykułów. Odznacza się ono wybitną przenikliwością, kompetencjami analitycznymi, kreatywnością (ale nie dowolnością) interpretacyjną, a także znamiennym dla Burka „charakterem pisma”, jemu tylko właściwym stylem, ekspresją naznaczoną frazeologicznym wyszukaniem, finezją, barwnością (ale nie efekciarstwem) frazy, w tym charakterystycznymi dla niego rysami – fragmentarycznie –  monumentalnymi, uroczystymi, „dostojnymi”. […]

Kluczowym, w pewnym sensie, dla zbioru „Pamięć głęboka”, jest esej o „Janusowym obliczu modernizmu”. To jednocześnie drobiazgowa i zjawiskowo błyskotliwa analiza modernizmu europejskiego. Jest to esej tak spoisty intelektualnie, że cytowanie go wyrywkowo jest ułomne, ale najbardziej reprezentatywny i esencjonalny jest dla wywodu Burka ten fragment, w którym mówi o ambiwalencji, jako o kardynalnym atrybucie modernizmu. Polega on na mieszaniu Życia z Kulturą, Autentyczności ze Sztucznością, Czynu ze Słowem, Natury z Rozumem. „Cała sztuczność, całe powikłanie, całe przerafinowanie metod twórczych, całe nerwowe napięcie i mózgowe „wynaturzenie” wielkomiejskiej kultury modernistycznej przerasta – na zasadzie sekretnej dialektyki – w nostalgię za świeżością, szczerością (…) Ekstremy się przyciągają”. Taka jest kultura.

Cała recenzja dostępna tutaj.