Zdania, które mogą służyć za motto do dalszych spostrzeżeń i pytań, napisał Rafał Marceli Blüth, polonista i rusycysta z wykształcenia, prekursor kulturoznawstwa, badacz przemian społecznych, w jednym ze swoich szkiców sowietologicznych w 1934 roku. Przenikliwie, choć z daleka (nigdy nie był w Rosji sowieckiej), jedynie na podstawie docierających wiadomości, lektury zachodnioeuropejskich analiz i własnej znajomości rosyjskiej kultury, interpretował zdarzenia w porewolucyjnym imperium. Przy całym dystansie dzielącym nas od tamtego czasu, wolno, jak sądzę, zauważyć i rozważać podobieństwa oraz analogie. (…)

Należy się ukłon przenikliwości Rafała Marcelego Blütha, który nie uległ owym nadziejom na rychły koniec bolszewizmu (…). Wymowie analogii między sowiecką przeszłością a oceną naszych relacji z Unią Europejską, narzucaną Polakom przez obecnie rządzących, trudno się oprzeć. A warto o nich wiedzieć, bo są przestrogą (sprawdzoną w historii) przed uzurpatorskimi ambicjami nad stan, a także – doraźnie – przed zatratą proporcji między pojmowaniem i traktowaniem wspólnoty a ciasną lokalnością.