Zima 2024, nr 4

Zamów

Recenzje

M., „Odra” 2016, nr 4

W przypadku tej książki epistolograficznej należy podkreślić wytrawną i wręcz nieocenioną rolę jej redaktorki, autorki przypisów i posłowia Niny Taylor-Terleckiej, uzupełniającej niejako z pierwszej ręki naszą wiedzę nie tylko o detalach biografii, dorobku twórczym, działalności środowiskowej itp. bohaterów tomu, ale i o wielu poznanych przez nią postaciach literatury, o doświadczonych także przez nią epizodach dziejów polskiej emigracji kulturalnej.

Jednym z mniej znanych, a przytoczonym tu dość szczegółowo wątkiem jest m.in. sprawa ciążącego na dobrym imieniu polskiego uchodźstwa antysemityzmie, który cechował wielu literatów. Na czele przedwojennych inkwizytorów upatrujących wrogów w takich „żydowskich poetach” jak Wittlin stał Jerzy Pietrkiewicz, który po wojnie przepraszał listownie w Londynie ofiarę swoich prześladowań; ale to on m.in. doprowadził do tego, ze Wittlin, jako ten w Polsce „trędowaty” zawiesił w USA swoją poetycką twórczość. O czym po jego pogrzebie w Nowym Jorku tak pisał Terlecki: Przed trumną Józefa Wittlina polski katolicyzm powinien paść na klęczki i bić się w kamienną pierś, pokutując za grzech antysemitymu…