Nagrody Historyczne „Polityki” stały się okazją do protestu przeciwko rządowej kampanii wobec prof. Barbary Engelking. – Przypomina najgorsze karty polskiej historii, takie jak Marzec ’68 – mówił Jerzy Baczyński.
– To najstarsza polska nagroda za książkę historyczną – przypomniał redaktor naczelny „Polityki” Jerzy Baczyński na uroczystej gali w redakcji tygodnika we wtorek po południu. – Przez wszystkie te lata od 1959 roku jury przewodniczy inicjator pierwszej edycji i patron nagrody, redaktor Marian Turski, od 65 lat kierownik działu historycznego „Polityki” – mówił Baczyński.
– Nie myślałem nigdy, że spotkamy się w takim kontekście jak teraz – kontynuował redaktor naczelny „Polityki”. – To, co się obecnie dzieje, ta kampania przeciwko prof. Barbarze Engelking, przeciwko historykom, naukowcom, przeglądanie osób i instytucji, które poparły prof. Engelking, przypomina najgorsze karty polskiej historii, takie jak Marzec ’68. Możemy mieć nadzieję, że spotykamy się z czymś takim ostatni raz, a to spotkanie jest protestem – powiedział Baczyński.
Do nagrody zostały zgłoszone 144 kandydatury, po pierwszej selekcji było ich 66, po kolejnej – 47. Ostatecznie jury nominowało 17 tytułów. – Trendy wskazują na zainteresowanie młodych badaczy historią PRL. Więcej jest też obecnie książek nurtu uwzględniającego rolę kobiet w życiu społecznym – podsumowywał Turski.
Laureatami Nagród Historycznych „Polityki” za rok 2022 zostali:
- w kategorii prac naukowych i monografii Łukasz Bertram za książkę „Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956” (Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Kultura Liberalna)
- w kategorii prac popularnonaukowych i publicystyki Włodzimierz Mędrzecki za książkę „Odzyskany śmietnik. Jak radziliśmy sobie z niepodległością w II Rzeczypospolitej” (Wydawnictwo Literackie)
- w kategorii wydawnictw źródłowych Aurelia Wyleżyńska za książkę „Kroniki wojenne 1939-1944” (Państwowy Instytut Wydawniczy)
- w kategorii pamiętniki, relacje, wspomnienia Róża Sułek za opracowanie „Dzienników (t. I 1905–1939, t. II 1939–1949, t. III 1949–1963)” Stanisława Ossowskiego (Wydawnictwo Naukowe Scholar)
- za debiut w kategorii prac naukowych lub popularnonaukowych Jakub Gałęziowski za książkę „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej)
Nagrodę specjalną otrzymali Jarosław Kurski za „Dziady i dybuki” (Wydawnictwo Agora) oraz Andrzej Friszke, Jan Olaszek i Tomasz Siewierski za wywiad rzekę „Zawód: historyk” (Wydawnictwo Wieź).
Nagrody Historyczne „Polityki” przyznawane są corocznie za publikacje książkowe o tematyce dotyczącej najnowszej historii Polski (od 1914 roku) opublikowane w języku polskim (w tym także książki autorów zagranicznych przetłumaczone język polski), które w metryce mają rok wydania poprzedzający rok przyznania nagród. Laureaci w każdej kategorii otrzymują po 10 tys. zł, za debiut – 7 tys. zł.
Wyboru dokonuje jury w składzie: dr hab. Barbara Klich-Kluczewska, prof. Wiesław Władyka, prof. Dariusz Stola, dr hab. Bożena Szaynok, red. Marian Turski (przewodniczący), dr hab. Marcin Zaremba. Ma ono prawo przyznać także nagrodę specjalną.
Andrzej Friszke – „Zawód: historyk”
Andrzej Friszke – autor ponad dwudziestu książek o historii Polski w XX wieku, członek Polskiej Akademii Nauk i szef działu historycznego kwartalnika „Więź” – przedstawia swoją drogę życiową od dzieciństwa aż do dzisiaj. „Zawód: historyk” – wywiad rzeka Jana Olaszka i Tomasza Siewierskiego – to niezwykła opowieść o patriotycznej tradycji rodzinnej, o młodych latach spędzonych w Olsztynie, o pierwszych zainteresowaniach historią, studiach na Uniwersytecie Warszawskim, opozycji przedsierpniowej i posierpniowej, pracy w „Tygodniku Solidarność”, Klubie Inteligencji Katolickiej i „Więzi”, a także w archiwach londyńskiej emigracji.
Autor wspomina swe kontakty z wybitnymi postaciami – Tadeuszem Mazowieckim, Władysławem Bartoszewskim, Adamem Michnikiem, Jerzym Giedroyciem, Lidią Ciołkoszową. Opowiada o środowisku historyków, którzy rozwinęli badania nad dziejami PRL, o warunkach ich pracy, dyskusjach i dokonaniach.
To biografia historyka, który przez całe życie nie tylko prowadził z pasją badania naukowe, ale też pozostawał aktywny jako obywatel w walce o demokratyczną Polskę.
Przeczytaj także: Powrót łaciny, czyli dlaczego warto ją poznać przed lotem na Marsa
JH