Książki takiej jak Bunt, podziemie, władza Łukasza Bertrama w polskiej historiografii do tej pory nie było. To stwierdzenie winno otwierać każdą dyskusję na temat tej pozycji. To książka ambitna, nowatorska, odważna. Dopiero to powiedziawszy, warto wejść z nią w dyskusję.
Łukasz Bertram, Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2022, 746 s.
Dyskusja pomiędzy zwolennikami paradygmatu totalitarnego a tzw. rewizjonistami jest tak długa jak refleksja nad politycznymi dziejami XX wieku. Carl Friedrich i Zbigniew Brzeziński występują w niej jako totem pierwszego z tych teoretycznych nastawień, drugie skojarzymy z nazwiskami Sheili Fitzpatrick czy Lynne Violi. Pierwsza z wizji powie: komunizm to immanentne zło – dzięki czemu uzyskujemy manichejski obraz, samych siebie stawiając przy okazji w roli dobrych i sprawiedliwych. Druga wizja będzie mniej jednoznaczna. Zadaje znacznie więcej pytań, domagając się głębszego zrozumienia motywacji bohaterów, zacierając granice, wskazując na podobieństwa między tym, co komunistyczne i niekomunistyczne.
Łukasz Bertram w swojej nowej książce wyraźnie nawiązuje do drugiej z tych tradycji badawczych. Na z górą siedmiuset stronach przedstawia bardzo konsekwentny i bardzo naukowy wywód poświęcony socjalizacji politycznej polskich komunistów. Bunt, podziemie, władza to tytuł znaczący. Nawiązuje on do kolejnych przystanków na drodze do internalizacji idei komunistycznej: do jej poznania, przyjęcia za swoją religię, a wreszcie do realizacji utopii w praktyce. To książka bardzo złożona, obfitująca w fakty, przebogata w zróżnicowane konteksty. Choć jest mocno hermetyczna, stanowi godną uznania próbę nowego spojrzenia na polski komunizm i polskich komunistów. Nie sposób przejść obok niej obojętnie.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
