Ks. Prusak: Przy wykorzystywaniu seksualnym dorosłych wciąż pokutuje w Kościele myślenie, że winne są obie strony

Nie chcę wchodzić w polemikę pomiędzy redakcją „Więzi” a prowincjałem dominikanów, ale jako psychoterapeuta i badacz tej problematyki widzę, że ofiary Pawła M. nie uzyskały adekwatnego wsparcia duchowego – mówi ks. Jacek Prusak w rozmowie z portalem Deon.pl.

Sprawę Pawła M., dominikanina, który wykorzystywał seksualnie studentki prowadzonego przez siebie duszpasterstwa, a po latach także siostrę zakonną, opisujemy na łamach Więź.pl od marca. Wtedy ukazał się reportaż Pauliny Guzik pt. „Dominikańska recydywa”. Kilka dni temu opublikowaliśmy jego kontynuację, na którą odpowiedział prowincjał dominikanów, o. Paweł Kozacki.

Teraz sprawę komentuje w rozmowie Michała Lewandowskiego ks. Jacek Prusak, jezuita, psychoterapeuta, kierownik Katedry Psychopatologii i Psychoprofilaktyki w Instytucie Psychologii Akademii Ignatianum. Wywiad ukazał się wczoraj na portalu Deon.pl.

Ks. Prusak przyznaje, że jest rozczarowany niewyciągnięciem przez dominikanów „wniosków z faktu, że istnieją znaczące różnice międzypłciowe w duchowości ofiar wykorzystanych seksualnie przez księży, i że w przypadku kobiet skutki te są najczęściej bardziej dotkliwe, jeśli chodzi o ich relację z Bogiem”. Co więcej, „podejście do kobiet-ofiar instytucjonalnego wykorzystania w Kościele wymaga więcej personalnej troski, której chyba zabrakło dominikanom”.

„Zapominamy, że w przypadku ofiar Pawła M. mamy do czynienia z poczuciem tzw. zdrady instytucjonalnej obejmującej nie tylko przeszłość, ale i teraźniejszość. Nie chcę wchodzić w polemikę pomiędzy redakcją «Więzi» a prowincjałem dominikanów, ale jako psychoterapeuta i badacz tej problematyki widzę, że ofiary nie uzyskały adekwatnego wsparcia duchowego” – zaznacza jezuita.

Zwraca on uwagę, że w Kościele od lat pokutuje „pewna bardzo niebezpieczna mentalność związana z wykorzystywaniem seksualnym osób dorosłych”. Polega ona – jak wyjaśnia – „na przekonaniu, że obie strony są sobie winne, a ksiądz «najwyżej» się pogubił, bądź sam był ofiarą. Sprawca i ofiara mają więc wyznać swój grzech i najlepiej «zatrzymać go w konfesjonale». A jeśli przełożeni takiego duchownego wiedzą o sprawie, to ofiary mają już dalej milczeć i nie ingerować w sprawy zakonu czy kurii diecezjalnej dla «dobra Kościoła» i jako część swojej pokuty”. „Myślę, że nie bez znaczenia w przypadku, o którym rozmawiamy, była także «kwestia wizerunkowa» – utrzymanie reputacji zakonu jako kościelnej awangardy w naszym kraju oraz rysy osobowościowe o. Zięby” – dodaje.

Psychoterapeuta podkreśla, że „wykorzystanie duchowe umożliwia i poprzedza wykorzystanie seksualne”. Paweł M. – zauważa ks. Prusak – posługiwał się przy pozyskiwaniu ofiar spowiedzią. „Na ich niekorzyść działał fakt, że ufały spowiednikowi w to, że nie wykorzysta tych wiadomości do innych celów, nie przekaże ich osobom postronnym. To wszystko dodatkowo dzieje się w kościele, a nawet jak nie tam, to w ramach sakramentu. (…) to tylko wyglądało jak spowiedź, to nigdy nie była spowiedź. To on był aktywnie wypytującym, to on sugerował, o czym penitent ma mówić i to on wszystko zniekształcał. Dlaczego? Bo miał władzę duchową nad penitentem” – czytamy.

„Paweł M. jest doskonałym manipulatorem. Poziom jego zdolności do wpływania na innych, kontrolowania ich, był i jest olbrzymi, ponadprzeciętny. Mamy do czynienia z «geniuszem zła». Jest recydywistą, człowiekiem bardzo zaburzonym osobowościowo. To jest człowiek, który wszystkie swoje demony zaczął przedstawiać jako anioły, myśląc, że one są mu poddane” – wyjaśnia duchowny. „Chciał egzorcyzmować demony, które sam stwarzał oraz te, które nosił w sobie, przypisując je innym” – dodaje.

Zdaniem jezuity otoczenie dominikanina najpewniej bagatelizowało jego zachowanie, „a że była to gwiazda duszpasterstwa akademickiego, to nikt w zakonie nie chciał, żeby gasła”.

Przeczytaj też: Dorosłe Dzieci Dominikanów

DJ