Kończy się świat nowoczesny, jaki znaliśmy: związany z koncepcją hegemonii, w której dane imperium proponuje wzorce modernizacyjne, ale tym samym gwarantuje bezpieczeństwo międzynarodowe. W takim sensie mamy interregnum – nie wiemy, w jaką stronę zmierzamy. Dyskutują: Edwin Bendyk, Marek Migalski, Monika Rudaś-Grodzka oraz Sebastian Duda („Więź”)
Sebastian Duda: Świat wokół nas zmienia się błyskawicznie: i w Polsce, i poza jej granicami. Żyjemy prawdopodobnie w jakimś interregnum, szczególnym momencie dziejowym, kiedy stary ład instytucjonalny stracił swoją dotychczasową moc, a nowy się jeszcze nie wykluł. Stare instytucje ciągle trwają siłą inercji, nie są jednak w stanie wypełniać swojej roli integrującej społeczeństwo i organizującej wyobraźnię społeczną. Chwieje się społeczne znaczenie tak kluczowych pojęć, jak: naród, społeczeństwo obywatelskie, wspólnota demokratyczna, demokracja liberalna, państwo, religia. Czy – i wokół czego – możliwa byłaby zatem wspólnota aksjologiczna?
Edwin Bendyk: Na wstępie warto zaznaczyć, że pierwsze wyraźne sygnały interregnum pojawiły się już w latach 70. minionego stulecia, kiedy dostrzeżono, że instytucje państwowe, wymyślone jeszcze w XVII, a okrzepłe w XIX wieku, przestają sobie radzić ze złożonością społeczeństwa i z problemami społecznymi, które mają obecnie charakter splątany. A od tego czasu i złożoność, i splątanie jedynie narastały.
Natomiast jeśli mówimy o wartościach, to niezwykle ciekawy jest sposób podjęcia tego tematu przez ekonomistów niehetorodoksyjnych. Oni kwestionują neoklasyczną teorię wartości wywodzoną z ekonomii neoklasycznej – która przecież dominowała na rynku idei przez ostanie kilkadziesiąt lat i była podstawą polityk publicznych – w przekonaniu, że sprowadzenie wartości do kwestii ceny dowiodło nas do absurdu. O tym pisze w Polsce chociażby prof. Jerzy Hausner, który w swojej ostatniej książce postuluje powrót do wspólnych źródeł ekonomii, ekologii i aksjologii. Za granicą świetnym przykładem takiego myślenia może być włosko-amerykańska ekonomistka Mariana Mazzucato. Wkrótce po polsku wyjdzie jej książka Wartość wszystkiego, którą jako inspirację własnej refleksji przywołuje papież Franciszek w swojej ostatniej publikacji Powróćmy do marzeń. Droga ku lepszej przyszłości. Jeśli ekonomiści zaczynają mówić o teorii wartości, szukając ich źródeł w aksjologii, to może rzeczywiście jest to początek czegoś nowego?
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
