Zadaniem Rady Dziewięciu w Sienie było sprawowanie kolegialnego zarządu nad sprawami miasta. Przez dwa miesiące jej (wylosowani) członkowie nie mogli opuszczać Palazzo. Zamknięci w pięknym wnętrzu, mieli wydobyć z siebie to, co najlepsze, i odejść ze stanowiska, zanim zarażą się korupcją i stronniczością.
Nie jestem historykiem, a tym bardziej historykiem sztuki. Ryzykuję zatem, zapuszczając się na cudze terytorium – chcę bowiem przedstawić interpretację dzieła sztuki powstałego w XIV wieku w Sienie, na północy Włoch. Chodzi o cykl Alegorie dobrych i złych rządów, namalowany przez braci Lorenzettich.
Demokracja w Sienie – podobnie jak w Wenecji, Ferrarze, Bolonii i innych włoskich miastach – tym się cechowała, że wykorzystywała praktykę powierzenia werdyktu wylosowanej grupie obywateli. Dziś nawiązujemy do tych koncepcji w działaniach tzw. paneli obywatelskich, o których tu parokrotnie pisałem.
Do połowy XIII wieku rządziła w Sienie Rada Dwudziestu Czterech. Później zastąpiła ją Rada Dziewięciu. To na jej zlecenie bracia Ambrogio i Pietro Lorenzetti namalowali na ścianach Palazzo Pubblico w latach 1336–1339 trzy freski gigantycznych rozmiarów, przedstawiające alegorię dobrych i złych rządów (oraz konsekwencji, jakie im towarzyszą).
Stało się to na długo, nim – w nieodległej i rywalizującej ze Sieną Florencji – Niccolò Machiavelli objaśnił w swoim Księciu, na potrzeby jednego z Medyceuszy, bolesne szczegóły realnego wymiaru polityki – takiej, której celem jest zdobycie i utrzymanie władzy. Książka ta powstała po upadku Republiki Florenckiej na początku XVI wieku. Ten wykład Realpolitik jest z jakichś powodów obecnie znacznie bardziej znany niż przekaz sieneńskiego fresku. Mój felieton z pewnością tego faktu nie zmieni. Co nie przeszkadza mi zajmować się właśnie malowidłami ze Sieny.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2023
