Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Twarz gościa jako oblicze Boga

Fragment obrazu Jana Victorsa „Odejście Abrahama od rodziny Lota”, XVII wiek

Jak to możliwe, że Awraham odwraca się od Boga i biegnie przywitać nieznajomych ludzi? Dlaczego uważał, że może powiedzieć Bogu, by na niego poczekał? Mamy tutaj do czynienia nie z „etycznym zawieszeniem tego, co teologiczne”, lecz z etyczną realizacją tego, co teologiczne.

Parasza Wa-jera rozpoczyna się od zdumiewającej sceny: Awraham (Abraham) siedzi przed wejściem do namiotu i objawia mu się Bóg1. Boska obecność musi być wyjątkowo poruszającym doświadczeniem, ale Awraham robi coś bardzo dziwnego – pozostawia Boga i biegnie na powitanie trzech podróżnych, serdecznie zapraszając ich, by odpoczęli i posilili się.

Nie bez powodu w tradycji żydowskiej Awraham stawiany jest za wzorzec hachnasat orchim, czyli gościnności. Tutaj pozornie przypadkowych gości podejmuje po królewsku. Nieznajomi zjawiają się w najmniej stosownym momencie – nie dość, że jest sam środek upalnego dnia, to na dodatek Awraham jest w trakcie spotkania z Bogiem. Pomimo to Awraham spieszy im na powitanie z troską i szacunkiem. Niektóre tłumaczenia biblijnego tekstu sugerują nawet, że w nieoczekiwanym pojawieniu się nieznajomych Awraham dostrzegł akt boskiej woli – podróżni zjawili się po to właśnie, by Awraham mógł ich gościnnie podjąć.

Bóg czeka na Awrahama, ponieważ wie, że to, co wygląda na „odwrócenie się” od Boga, tak naprawdę jest „zwróceniem się” ku Niemu

Shai Held

Udostępnij tekst

Ponadto Awraham pokornie umniejsza swoją hojność. Oznajmia, że przyniesie trochę wody i kawałek chleba, po czym wraz z Sarą przygotowuje gościom obfity posiłek. Nic dziwnego, że wedle midraszu Awraham jest ucieleśnieniem etycznej zasady „mów mało, a czyń wiele”2.

Zachowanie Awrahama jest zadziwiające. Jak to możliwe, że odwraca się on od Boga i biegnie przywitać nieznajomych ludzi?

Wedle średniowiecznego midraszu, gdy Awraham zobaczył zbliżających się podróżnych, zwrócił się do Boga i powiedział: „«z czystym sercem, Panie świata, pozwól, by Szechina (boska obecność) zaczekała, aż powitam tych gości». I tak się stało”3. Nawet jeśli Awraham rzeczywiście wyjaśnił w ten sposób swoje zachowanie, pozostaje pytanie, dlaczego uważał, że może tak postąpić i powiedzieć Bogu, by na niego poczekał? I dlaczego Bóg się na to zgodził?

Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń

Pakiet Druk+Cyfra

    • 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
      z bezpłatną dostawą w Polsce
    • 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
    • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.

Pakiet cyfrowy

  • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
  • Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
    w trakcie trwania prenumeraty)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” wiosna 2023

Podziel się

Wiadomość