rE-medium | Tygodnik Powszechny

Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Wszechobecni „wrogowie ludu”. Pierwszy proces moskiewski w świetle socjalistycznego „Robotnika”

Ulica w Charkowie 1932 – przechodnie obojętnie mijają zmarłych z głodu ludzi. Fot. Wikimedia Commons

Nachalne kłamstwa radzieckiej propagandy podczas wielkiej czystki były możliwe za sprawą nieprawdopodobnego zastraszenia społeczeństwa przez aparat represji. Polscy socjaliści słusznie powiązali stalinowski terror z ustrojem totalitarnym, który dyktatora stawia ponad prawem.

Wydarzenia wewnętrzne w Związku Radzieckim w latach 30. XX wieku budziły zainteresowanie polskich gazet, choć był to kraj właściwie zamknięty. Nie istniała niezależna prasa ani zwykłe kontakty obywateli z obcokrajowcami. Wiadomości z ZSRR trzeba było czerpać albo z prasy oficjalnej, pełniącej funkcję propagandową, albo z korespondencji wielkich agencji, które miały w Moskwie przedstawicieli, często też limitujących wiadomości tak, by nie kolidowały z oficjalnym przekazem władz, które mogły cofnąć akredytację.

ZSRR był więc państwem tajemniczym, w Polsce budzącym niepokój i poczucie zagrożenia, ale też fascynację. Pięciolatka 1930–1935, wielki skok w uprzemysłowienie poprzez ogromne inwestycje państwowe, fascynował także prawicowych publicystów. Monopartyjny ustrój sowiecki był przedmiotem analizy i krytycznych ocen redaktorów również „Robotnika” – dziennika Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Na łamach tej gazety zarzucano leninowskiej formacji m.in. wprowadzenie terroru i stworzenie państwa totalitarnego. Niewiele jednak było informacji o represjach do czasu, gdy rozpoczęły się wielkie procesy moskiewskie, które same władze sowieckie postanowiły nagłośnić w swoim kraju i w świecie.

Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń

Pakiet Druk+Cyfra

    • 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
      z bezpłatną dostawą w Polsce
    • 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
    • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.

Pakiet cyfrowy

  • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
  • Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
    w trakcie trwania prenumeraty)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Podziel się

1
Wiadomość