rE-medium | Tygodnik Powszechny

Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Kościół Anglikański przeprosi za wydalenie Żydów

Żydzi-imigranci w szopie tranzytowej w Tilbury (ok. 1891). Ilustracja jest podpisana „Inwazja obcych”

Symboliczne nabożeństwo pokutne odbędzie się w przyszłym roku, w 800-lecie wydalenia Żydów z Anglii.

Powstanie Kościoła Anglikańskiego datuje się na rok 1534. Chociaż więc przed 800 laty jeszcze nie istniał, anglikanie – jak zauważają angielskie media – decydując się na ten symboliczny akt pokutny, przeciwstawiają się rosnącej fali antysemityzmu. 

O geście przeprosin za wydarzenia sprzed ośmiu stuleci zdecydował Synod Generalny (ciało ustawodawcze Kościoła Anglikańskiego), który obradował od 9 do 12 lipca br.

Usuniecie Żydów z Anglii rozpoczęło się decyzją synodu w Oksfordzie w 1222 r. Zakazano im wówczas budowania nowych synagog, posiadania niewolników i zobowiązano do noszenia ubrania, które będzie ich odróżniać od chrześcijan. Początkowo jednak postanowienia synodów oksfordzkich nie były ani powszechnie przestrzegane, ani nawet możliwe do wyegzekwowania w praktyce.

Publicystka dziennika „Daily Mail” Katie Feehan przypomniała, że w Anglii żyło wówczas ok. 3 tys. Żydów. Dotarli do niej po inwazji Normanów w 1066 r. i początkowo cieszyli się specjalną protekcją króla oraz tolerancją ze strony Kościoła.

Decyzja synodu o ich odesłaniu na kontynent, wprowadzona w życie przez króla Edwarda I (1239-1307), wynikała częściowo z rosnącej wrogości w stosunku do Żydów. Ten XIII-wieczny antysemityzm był napędzany przesądem, wedle którego Żydzi mordowali chrześcijańskie dzieci, by ich krwi używać w swoich obrzędach.

Inną przyczyną były krucjaty, które rozpoczęły się w roku 1096. Za ich pośrednictwem wykształcił się stereotyp Żydów jako „zabójców Chrystusa”, co miało uzasadniać stosowanie wobec nich przemocy.

W rezultacie narastania spirali wrogości w 1290 r. ostatecznie zdecydowano się na ich wydalenie z królestwa. Powrót do Anglii stał się możliwy dopiero w latach 50. XVII wieku, za czasów Oliviera Cromwella (1599-1658), który widział w przywiezionych przez nich pieniądzach możliwość wzbogacenia się kraju.

Wesprzyj Więź

W kontekście zapowiedzianego nabożeństwa angielskie dzienniki „The Telegraph”, „Daily Mail” i inne podają liczby incydentów świadczących o narastającej obecnie fali antysemityzmu. Od 8 maja do 7 czerwca br. zanotowano ich 476 – najwięcej od 1984 r. Przywołują także liczne przykłady mowy nienawiści w internecie: 316 przypadków offline i 144 online.

KAI, MF

Przeczytaj także: Krótka historia Żydów w Polsce

Podziel się

Wiadomość