Kozłowska: Na niemal całkowity zakaz aborcji nie ma nie tylko zgody społecznej, ale i moralnej

„Za wyborem i życiem” – to temat nowego, majowego numeru miesięcznika „Znak”. Redakcja stawia pytania: Jakie są argumenty katoliczek i katolików na rzecz liberalizacji prawa aborcyjnego? Co trzeba zrobić w kwestii praw reprodukcyjnych i rzeczywistej ochrony życia w Polsce?

Ukazał się majowy numer miesięcznika „Znak” – „Za wyborem i życiem”.

Redaktor naczelna pisma Dominika Kozłowska przywołuje w edytorialu słowa Józefy Hennelowej, nestorki środowiska, o tym, że mężczyźni, którzy chcą decydować o tym, „jak kobieta powinna przeżywać macierzyństwo, nie mają bladego pojęcia, co czują kobiety w ciąży niechcianej, gdy cały ich organizm nie wyraża zgody na dziecko”. „Hennelowa miała świadomość, że takiego wewnętrznego sprzeciwu nie zmieni się ani żadnym kazaniem, ani samym prawem” – zaznacza Kozłowska.

Jej zdaniem „obowiązujące obecnie w Polsce jedne z najbardziej restrykcyjnych w naszej części świata przepisów z pewnością zostaną zmienione, gdy Zjednoczona Prawica utraci władzę. Na niemalże całkowity zakaz aborcji nie ma nie tylko zgody społecznej, ale i moralnej”.

„Dlatego sprawą tak ważną jest podjęcie już dziś poważnego i wielostronnego namysłu nad optymalnym kształtem przyszłego prawa. Jest dla nas ważne, aby do tej debaty włączyć również argumenty i doświadczenia katoliczek i katolików oraz pokazać, że postawa za życiem może iść w parze z poparciem dla prawnej dopuszczalności przerywania ciąży” – czytamy.

„Potrzebujemy znacznie szerzej dyskusji”

O tym, że klarowny podział pro-life – pro-choice dziś nie wystarcza, mówi Thia Cooper, amerykańska teolożka, wykładowczyni w Gustavus Adolphus College, w rozmowie Karola Kleczki. W jej ocenie „kwestia legalizacji lub penalizacji aborcji nie obejmuje w pełni wyzwań, z którymi mierzą się kobiety w ciąży. Potrzebujemy znacznie szerszej dyskusji wokół tego, w jaki sposób nasze społeczeństwa wspierają dzieci”.

„Myślenie wyłącznie o tym, czy aborcja jest, czy nie jest legalna, nie ma nic wspólnego z zapewnieniem godnego życia – życia w obfitości. Jeśli nie zapewnię tego, że mój bliźni ma co jeść, ma dostęp do czystej wody, odzieży czy dachu nad głową, to tak jakbym skazywała na cierpienie Jezusa. Nasze społeczeństwo wyglądałoby zupełnie inaczej, gdybyśmy spróbowali zagwarantować każdej osobie pełne wsparcie niezbędne do godnego życia. Dlatego sądzę, że podejmowanie etycznej dyskusji na temat aborcji może mieć miejsce dopiero wtedy, gdy społeczeństwo zdecyduje się na wsparcie życia tych ludzi, którzy już są na świecie” – podkreśla teolożka.

Zwraca również uwagę, że „wielu uczestników debaty publicznej nie dostrzega tego, że jeśli chcemy, aby kobiety wybierały życie, to musimy zapewnić im realną możliwość bezpiecznego wychowywania dzieci”.

Zdaniem Cooper „konflikt pomiędzy świętością życia a naszym codziennym doświadczeniem nie powinien zachodzić, ale jako ludzie stworzyliśmy systemy, które nie wspierają w pełni każdego członka społeczeństwa. Dyskusja na temat aborcji tylko to uwypukla, bo wartościuje świętość życia w jakimś jednym wycinku, a dokładniej co do jego początku, dewaluując pozostałe zakresy, takie jak systemy opieki, kontrola nad dehumanizującymi biznesami itp. Na tym polega właściwy konflikt”.

Jak jest w praktyce?

W preambule ustawy z 7 stycznia 1993 r. zadeklarowano „prawo każdego do odpowiedzialnego decydowania o posiadaniu dzieci oraz prawo dostępu do informacji, edukacji, poradnictwa i środków umożliwiających korzystanie z tego prawa”. Redakcja „Znaku” zapytała cztery specjalistki, co przez blisko 30 lat udało się w tym zakresie osiągnąć, a co pozostaje do zrobienia.

Prof. Elżbieta Korolczuk, socjolożka pracująca na Uniwersytecie Södertörn w Sztokhomie i na Uniwersytecie Warszawskim, mówi, że „w każdej ze sfer związanych z szeroko pojętym zdrowiem reprodukcyjnym kobiet – bo nie chodzi tylko o brak choroby, ale też psychiczny dobrostan – mamy do czynienia z nierówną walką obywatelek o swoje prawa z państwem, które jest nieresponsywne albo wrogie”.

„Zaczyna się od edukacji i debaty publicznej – zamiast przedstawiania rzetelnej informacji i doświadczeń kobiet widzimy dziś skłonność do ideologizowania kwestii związanych z ciałem i seksualnością – kontynuuje prof. Korolczuk. – Przykładem choćby działania ministra Przemysława Czarnka, wprowadzającego właśnie do szkół książkę Fundacji Małych Stópek, której treści przeciwstawiają się prawu kobiet do decydowania o swoim ciele i płodności. Zamiast wiedzy promuje się w szkołach w tym zakresie konserwatywną ideologię. Tyle że efekty są odwrotne do tych, które zakładają prawicowi politycy i Kościół: dzietność w Polsce maleje, a nie rośnie”.

Prof. Eleonora Zielińska, współkierująca Podyplomowym Studium Prawa Medycznego, Bioetyki i Socjologii Medycyny UW, zwraca uwagę na słabą dostępność środków antykoncepcyjnych w Polsce. Natomiast „w kwestii kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego zakres refundacji kosztów zabiegów zarówno z rządowego programu, jak i z programów niektórych samorządów jest niewystarczający w stosunku do ogromnych w skali kraju potrzeb. Zatem niezadowalająca jest również dostępność środków wspomaganego rozrodu”.

Jej zdaniem „wszystko to sprawia, że ze względów ideologicznych, logistycznych czy finansowych wiele dziewczyn i kobiet w Polsce nie jest w stanie korzystać z prawa do samostanowienia w dziedzinie reprodukcji”.

Z kolei edukatorka seksualna Finka Heynemann tłumaczy, że podstawa programowa szkolnego przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” zawiera obecnie „mało rzetelnych informacji o antykoncepcji, o relacjach, o przemocy, o dyskryminacji płciowej. O tożsamościach płciowych czy orientacjach nie mówi nic”. Podkreśla, że „dostęp do edukacji seksualnej jest bardzo nierówny, a jej zakres wąsko rozumiany. W efekcie młodym ludziom nierzadko brakuje podstawowej wiedzy na temat dojrzewającego ciała i zdrowych relacji”.

Na sytuację dzieci ciężko chorych zwraca uwagę Tisa Żawrocka-Kwiatkowska. To założycielka i prezeska Fundacji Gajusz, zajmującej się m.in. organizacją opieki paliatywnej nad nieuleczalnie chorymi dziećmi. „Osobiste doświadczenia i lata prowadzenia hospicjum perinatalnego pozwoliły mi zrozumieć, że w obecnym systemie opieki nad dzieckiem (bo tak mówią podopieczne mojej fundacji) oraz kobietą w ciąży najbardziej brakuje dobrej i rzetelnej komunikacji. Nasze podopieczne zupełnie nie wierzą politykom i lekarzom” – mówi Żawrocka-Kwiatkowska.

Według niej „w polskim systemie zdrowotnym na pewno brakuje organizacji długoterminowej opieki domowej. Do hospicjum perinatalnego trafiają dzieci cierpiące na nieuleczalne schorzenia nieuchronnie i w stosunkowo krótkim czasie prowadzące do śmierci. Ale opieki potrzebują także osoby, których przewlekła choroba będzie trwała nawet przez kilkadziesiąt lat” – dodaje.

Przeczytaj też: Okołoaborcyjna gra w szachy

DJ