Inkluzywizm, błogosławiona niejasność i chwalebna otwartość

Piotr Gutowski 10 marca 2021

Podziel się z innymi

Cristiano Banti, „Galileusz przed rzymską inkwizycją”

Kościół wiele się nauczył z nierozsądnych potyczek z nauką, a zwłaszcza tego, że kończyły się one koniecznością odrzucenia pewnych poglądów uznawanych dawniej za składnik religijnego obrazu świata. Może więc warto nauczyć się czegoś również z refleksji nad strukturą i rozwojem nauki.

Będę tu pisał o kryzysie Kościoła rzymskokatolickiego. Rozumiem pod tym pojęciem dwa różne procesy: pierwszy, bardziej długotrwały, związany jest ze zjawiskiem sekularyzacji, a drugi, bardziej doraźny, ale o równie dalekosiężnych konsekwencjach, wiąże się z ujawnianymi w ostatnich latach aferami, zwłaszcza z pedofilią duchownych i ukrywaniem tych zdarzeń przez niektórych biskupów.

Procesy te są odrębne: pierwszy postępowałby zapewne niezależnie od drugiego, ale synergia powstała z ich połączenia zwielokrotnia wstrząsy, jakich Kościół obecnie doświadcza. Traktuję je jako symptomy choroby, którą trzeba zdiagnozować i przepisać odpowiednie lekarstwo.

Kościół a współczesna wrażliwość moralna

Pierwszy z tych symptomów to stopniowa utrata zaufania do Kościoła przez wiele osób ochrzczonych i utrata autorytetu w sprawach moralnych na rzecz rozproszonych, ale wewnętrznie spójnych ośrodków promujących idee sekularne.

Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń

Pakiet druk + cyfra

4 drukowane numery kwartalnika „Więź”,
z bezpłatną dostawą w Polsce (poczynając od aktualnego numeru)
Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
W tym samym czasie: bieżące numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf

Aby dodatkowo wesprzeć „Więź”, możesz wybrać prenumeratę sponsorską.

Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.

Pakiet cyfrowy

Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok

Aby dodatkowo wesprzeć „Więź”, możesz wybrać prenumeratę sponsorską.

Piotr Gutowski

ur. 1961, filozof, prof. dr hab. Pracownik Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wieloletni kierownik Katedry Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej. W latach 2012–2020 był przewodniczącym Komitetu Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk (obecnie: członek Prezydium). Zajmuje się m.in. historią współczesnej filozofii amerykańskiej i brytyjskiej, zwłaszcza filozofii procesu, pragmatyzmu i neopragmatyzmu, a także filozofii analitycznej. Interesuje się również zagadnieniami z zakresu historii metafizyki, antropologii filozoficznej i filozofii religii. Autor m.in. książek (dostępnych darmowo w internecie w wersji elektronicznej) „Filozofia procesu i jej metafilozofia. Studium metafizyki Ch. Hartshorne’a” (1995); „Między monizmem a pluralizmem. Studium genezy i podstaw filozofii Johna Deweya” (2002); „Nauka, filozofia i życie. U podstaw myśli Williama Jamesa” (2011); antologii przygotowanej z T. Szubką „Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku” (1998); antologii przygotowanej z M. Iwanickim „Teizm, ateizm i religia. Najnowsze spory w filozofii analitycznej” (2019); książki dostępnej jedynie w wersji drukowanej „Stare i nowe. Esej o roli jednostkowych podmiotów, zmiany i wątpienia w religii” (2016).

Więcej