Nie ma czegoś takiego jak ateizm abstrakcyjny. Którego Boga dany człowiek odrzuca? Czy to postprotestantyzm, postkatolicyzm, postislam, posthinduizm, postbuddyzm? Nie ma też abstrakcyjnej bezreligijności. Jej formy są niezliczonymi przekształceniami doświadczeń religijnych i światopoglądów.
Choć nauki społeczne badają religię, zjawiska religijne, a także przekonania i praktyki religijne od ponad dwustu lat, badania nad drugą stroną religijności – czyli nad bezreligijnością – znajdują się dopiero w powijakach*. Co więcej, do niedawna socjologia religii na Zachodzie, szczególnie w Europie, zajmowała się wyłącznie badaniem sekularyzacji, czyli dokumentowaniem zanikania przekonań i praktyk religijnych we współczesnych świeckich społeczeństwach. W zasadzie żaden specjalista z zakresu nauk społecznych nie wykazywał zainteresowania badaniem niewiary.
Najwyraźniej specjaliści ci kierowali się definicją bezreligijności opartą na sposobie myślenia, który Charles Taylor nazwał „teorią odejmowania”. Bezreligijność była przez nich rozumiana jako naturalne antropologiczne podłoże pozostające po odjęciu niepotrzebnej nadbudowy nadprzyrodzoności. Można było zatem uznawać ją – jako naturalny element antropologiczny – za coś oczywistego, coś, czego zatem nie potrzeba badać.
Dopiero dwadzieścia lat temu antropolog Talal Asad wyraził po raz pierwszy przekonanie o konieczności wypracowania antropologii bezreligijności. Od tego czasu coraz częściej pojawiają się wezwania do rozwijania socjologii porównawczej i fenomenologii bezreligijności, a także prowadzenia badań porównawczych nad rozmaitymi rodzajami świeckości i sekularyzmu.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce (poczynając od aktualnego numeru) - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w w trakcie trwania prenumeraty),
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
