Tobie zapisuję Europę
OUTLET

Fragment książki

Nota wydawnicza

Prezentowany tutaj w całości zespół listów Andrzeja Bobkowskiego do Jarosława Iwaszkiewicza zachował się w archiwum na Stawisku i został mi uprzejmie udostępniony przez Panią Marię Iwaszkiewicz.

Obejmuje on 17 listów i 3 karty pocztowe z okresu od 15 maja 1947 do 26 grudnia 1948 oraz jeden telegram z roku 1958. Trudno z całkowitą pewnością orzec, czy jest to pełen zbiór listów Bobkowskiego do Iwaszkiewicza. Na pewno brak w nim depeszy gratulacyjnej, wzmiankowanej w liście czwartym. Brak też kartki z życzeniami świątecznymi, o której Bobkowski wspomina w liście do Giedroycia z 12 lutego 1951 roku. Z treści pozostałych listów można wnosić, że ich ciągłość została zachowana. W świetle zmian, jakie zachodziły wówczas w Polsce, symbolicznego znaczenia nabiera fakt, że ostatni zachowany list nosi tę samą datę, co ostatni numer Iwaszkiewiczowskich “Nowin Literackich”.

Wszystkie listy pisane są na cienkim papierze, piórem (z wyjątkiem listu dziewiętnastego, pisanego długopisem), atramentem zielonkawym (listy l–5), a następnie niebieskim różnych odcieni. Pismo drobne, pochylone, ale wyraźne; listy pisane są obustronnie, niemal bez marginesów bocznych, górnego czy dolnego.

Pewna trudność w odczytaniu listów wynikła z barbarzyńskiej praktyki jednego z sekretarzy Iwaszkiewicza, który wszystkie listy i kartki potraktował dziurkaczem (w przypadku Bobkowskiego, wypełniającego drobnym pismem całą powierzchnię listu, niszcząc tym samym tekst). Na szczęście w dwóch przypadkach, kiedy kontekst nie wystarczał do zrekonstruowania tekstu, pomogła zawodność zbrodniczego narzędzia – raz wycięty niedokładnie krążek nie powędrował do dziurkacza, tylko przyczepił się do kartki, drugim razem udało się rozprostować zmiażdżone na obrzeżach dziurki strzępy papieru. Prezentowany tutaj tekst jest zatem integralny.

Ingerencje w brzmienie tekstu ograniczono do modernizacji pisowni. Rozwiązano skróty, z wyjątkiem najpopularniejszych (typu b., itd., tzw.). Zachowano natomiast formy oboczne i inne osobliwości językowe Bobkowskiego. Cytaty obcojęzyczne i tytuły książek oraz artykułów wyróżniono kursywą, zachowano rozmaitość podkreśleń (kreska, pismo rozstrzelone).
Objaśnienia do listów przynoszą przekład zwrotów i cytatów obcojęzycznych, definicje rzadszych słów, dane dotyczące mniej znanych nazw własnych, wreszcie lokalizację przywoływanych utworów literackich i publicystycznych. W wypadku tekstów szczególnie ważnych dla zrozumienia listu oraz tekstów trudniej dostępnych zacytowano odnośne fragmenty.

Listy Bobkowskiego do Iwaszkiewicza opublikowałem po raz pierwszy z rękopisów w „iwaszkiewiczowskim”, lutowym numerze „Twórczości” w roku 1986 pod tytułem Tobie zapisuję Europę. Publikacja czasopiśmiennicza była poprzedzona krótkimi uwagami o charakterze technicznym, wykorzystanymi w niniejszej Nocie wydawniczej. W obecnej publikacji książkowej listy zostały poprzedzone wstępem, rozszerzono też i zaktualizowano przypisy.

jz

Opis książki

Ta książka sprzedawana jest w kategorii Outlet. Są to najczęściej tytuły uszkodzone podczas transportu czy ekspozycji w księgarni oraz końcówki nakładów. Przecenione książki mogą posiadać uszkodzenia, takie jak przebarwienia, rysy na okładce, przetarcia. Książki z tej kategorii nie podlegają zwrotowi ani wymianie na książki pełnowartościowe. Liczba egzemplarzy ograniczona.

Dwadzieścia jeden listów Andrzeja Bobkowskiego stanowi arcyciekawą opowieść o przygodzie spotkania (do którego doszło wkrótce po wojnie w Paryżu) dwóch wybitnych polskich pisarzy, starszego i młodszego, uznanego i początkującego, krajowego i emigracyjnego. Wyjeżdżając do Gwatemali Andrzej Bobkowski wybrał wolność, a wracającemu do Polski Iwaszkiewiczowi “zapisał w testamencie” Europę.