Timothy Garton Ash: Nad Polskę nadciąga noc

W Polsce państwowa propaganda posuwa się dalej niż w ostatniej dekadzie komunistycznych rządów, jest też sprytniejsza – pisze prof. Timothy Garton Ash w dzienniku „Guardian”.

„Demokracja umiera pogrążona w mroku. Nad jedną z najsłabszych demokracji Unii Europejskiej, Polskę, nadciąga noc, której forpocztą jest zamiana mediów publicznych w tubę propagandową rządzącej partii i dławienie niezależnych mediów prywatnych” – stwierdza Timothy Garton Ash, profesor europeistyki na Uniwersytecie Oksfordzkim, w „Guardianie”. Jego tekst – w tłumaczeniu Sergiusza Kowalskiego – przedrukowuje „Gazeta Wyborcza”.

Historyk zwraca uwagę, że w 2015 roku Polska zajęła „w indeksie World Press Freedom 18. miejsce, wyprzedzając Wielką Brytanię i Francję; w ubiegłym roku spadła na pozycję 62”. Jakie ma to przełożenie na rzeczywistość? „Ci, którzy przez ostatnie dwa tygodnie ograniczyliby się do oglądania wiadomości TVP, nie mieliby pojęcia, że Polska znalazła się w grupie krajów najgorzej radzących sobie z pandemią”. Zamiast tego w publicznej telewizji można „usłyszeć długą litanię doniesień o tym, jak z pomocą wspaniałej polskiej armii rząd przyspiesza kampanię szczepień”.

Zdaniem profesora „obecna państwowa propaganda posuwa się dalej niż w ostatniej dekadzie komunistycznych rządów, ale jest sprytniejsza”.

„PiS wszczął systematyczną kampanię wymierzoną w niezależne media. Metody czerpie prosto z węgierskiego podręcznika Viktora Orbána” – podkreśla Ash. Zauważa, że „niezależnym mediom odbiera się publiczne reklamy i prenumeraty. Nęka się je wszelkiego rodzaju regulacyjnymi szykanami. W państwowe radio i telewizję pompuje się miliardy publicznych pieniędzy”. „To stara węgierska metoda – taktyka salami. Coraz łatwiej odcinać każdy kolejny kawałek” – dodaje.

Co Europa i świat mogą w tej sytuacji zrobić? „Waszyngton powinien stanąć w obronie TVN, którego właścicielem jest amerykańska korporacja Discovery, ale także wysunąć niezależne media na pierwszą linię frontu obrony polskiej demokracji” – zaznacza historyk. W jego ocenie podobnie powinny postąpić Niemcy. Z kolei Unia Europejska „powinna – zgodnie z sugestią opozycyjnych prezydentów Warszawy i Budapesztu – rozdzielić znaczną część nowych funduszy za pośrednictwem samorządów. Powinna też stworzyć duży unijny fundusz z przeznaczeniem na obronę wolności mediów w całej Europie”.

Przeczytaj też: Dziennikarze odejdą po cichu, nikt nawet nie zauważy. Rozmowa z Adamem Bodnarem

DJ