Choć personalizm maritainowski był wśród polskiej inteligencji katolickiej od końca lat 20. przedmiotem szerokiego i pogłębionego zainteresowania, miał ograniczony wpływ długofalowy. Już przed wojną osoby zainspirowane myślą Maritaina odchodziły w różne strony od integralnej koncepcji tomistycznej, która pozostała obiektem zainteresowania głównie wąskiego kręgu skupionego wokół Lasek i „Verbum”. Właśnie w Laskach ks. Korniłowicz w 1936 r. pisał, że „posłuszeństwo musi być rozumne, trzeba słuchać nie jak kołek, ale jak człowiek”.
Najszerzej czytaną w języku polskim pracą Maritaina była nie książka skoncentrowana na „osobie ludzkiej”, lecz Drogami klęski, wydana w 1941 r. w Stanach Zjednoczonych i przetłumaczona kilka miesięcy później na polski przez Czesława Miłosza. Miłosz, który przez krótki czas pod koniec lat 30. uczestniczył w spotkaniach tomistycznych prowadzonych w Laskach przez ks. Korniłowicza, przetłumaczył i zaaranżował publikację w świeżo założonej, konspiracyjnej Oficynie Polskiej. Książka ukazała się w nakładzie 1640 egzemplarzy, z czego 1300 rozeszło się w ciągu sześciu tygodni. Przechodziły one, jak podziemna prasa, z rąk do rąk.
To jest fragment artykułu. Pełny tekst – w kwartalniku WIĘŹ zima 2014 (dostępnym także jako e-book).
