Teologia ciała w ujęciu Jana Pawła II nie jest kresem rozwoju chrześcijańskiego rozumienia seksualności, a jedynie pewnym jego etapem. Ukształtowane w dialogu z Wandą Półtawską angeliczne postrzeganie seksualności przez papieża wymaga głębokiego, ponownego przemyślenia.
Choć wciąż, częściej w Stanach Zjednoczonych niż w Polsce, prowadzone są badania dotyczące teologii ciała Jana Pawła II i nadal powstają na ten temat poważne prace, to jednak zniknęła ona z oficjalnych narracji kościelnych. W późniejszych latach swojego pontyfikatu sam jej autor zajmował się innymi kwestiami i nawet gdy analizował podobne tematy, odwoływał się bardziej do filozofii i teologii „twardszej” niż ta zawarta w Mężczyzną i niewiastą stworzył ich czy Miłości i odpowiedzialności. Wielu wątków, które zawarł w katechezach z początków swojego pontyfikatu, później już nigdy nie rozwinął. Może rację ma George Weigel, który twierdzi, że papież Wojtyła zostawił te kwestie następnym pokoleniom, a sam zajął się zupełnie innymi tematami.
Wielkiego znaczenia teologia ciała nie miała również w myśleniu Benedykta XVI. W encyklice Deus Caritas est, gdzie Benedykt XVI analizuje miłość, także tę łączącą mężczyznę i kobietę, próżno szukać odwołań do teologii ciała. Jan Paweł II jest owszem cytowany, ale w drugiej części, dotyczącej społecznego znaczenia agape, a nie w paragrafach poświęconych analizie erosa i agape.
Franciszek w Amoris laetitia obficie cytuje wprawdzie Jana Pawła II (zarówno Familiaris consortio, jak i Evangelium vitae), ale do samych katechez o małżeństwie i rodzinie, na których ufundowana jest teologia ciała, odwołuje się zaledwie kilkukrotnie, i to nie w kwestiach, które stanowiłyby istotę „teologii ciała”. Franciszek zresztą zdecydował się na likwidację Papieskiego Instytutu Jana Pawła II dla Studiów nad Małżeństwem i Rodziną i zastąpienie go Papieskim Instytutem Teologicznym Jana Pawła II dla Nauk o Małżeństwie i Rodzinie.
Teologia w powijakach?
Ta niewielka z pozoru zmiana sygnalizuje jednak – według bliskich współpracowników papieża z Polski, którzy tworzyli tę pierwszą instytucję – ogromny przełom.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2023
