Promocja

Jesień 2024, nr 3

Zamów

Potomkowie faraonów. Kim są Koptowie?

Koptyjscy mnisi, ok. 1905. Fot. Wikimedia Commons

Dla samoświadomości Koptów najważniejszym wyznacznikiem jest ortodoksyjna wiara chrześcijańska przekazywana nieprzerwanie od czasów apostolskich. Ich Kościół uznaje się za depozytariusza niezmiennej i wolnej od późniejszych błędów nauki Jezusa i apostołów.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2024. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.

Koptami tradycyjnie nazywa się egipskich chrześcijan, ale nie wszystkich. W Egipcie obecna jest cała gama Kościołów, reprezentujących wszystkie główne nurty chrześcijaństwa. Koptowie należą do dwóch z nich, Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego bądź Kościoła katolickiego obrządku koptyjskiego. Katoliccy Koptowie pozostają w pełnej komunii z Rzymem, stanowiąc naprawdę niewielką mniejszość w społeczności koptyjskiej – ich liczbę ocenia się na około 200 tysięcy, podczas gdy wszystkich Koptów jest (zależnie od źródła) między 10 a 20 milionów. Koptyjski Kościół Ortodoksyjny jest tzw. kościołem wschodnim, który uznaje trzy pierwsze sobory powszechne, w przeciwieństwie do Kościołów prawosławnych – uznających siedem, aż do II Soboru Nicejskiego – i Kościoła katolickiego, w którym ostatni, dwudziesty pierwszy z rzędu sobór, II Sobór Watykański, miał miejsce w latach 1962–1965.

Tożsamość egipska?

Wesprzyj Więź

Chociaż Koptowie są grupą wyznaniową, a nie etniczną czy narodową, w ich świadomości bardzo silne jest powiązanie z szeroko rozumianą egipskością. Sami Koptowie twierdzą, że są rdzennymi, genetycznie niezarabizowanymi Egipcjanami, potomkami starożytnych królów (zwanych także faraonami, chociaż w stosunku do władców z pierwszych dwóch tysiącleci istnienia państwa egipskiego jest to anachronizm). Argumentem potwierdzającym tę tezę ma być fakt, że potomkowie Arabów i koptyjskich kobiet stawali się muzułmanami, nawet jeżeli matka nie przyjmowała islamu; małżeństwa zaś mężczyzny Kopta, czyli chrześcijanina, z muzułmanką były i są zakazane przez prawo szariackie, co w praktyce wykluczało, przynajmniej legalnie, dopływ krwi arabskiej do społeczności koptyjskiej.

Owo przekonanie o niczym niezmąconej egipskości zakłada istnienie w przeszłości jednolitego narodu egipskiego, którego Koptowie mają być kontynuatorami. Jednakże od dawna wiadomo, że powstanie Egiptu to nie tylko polityczne związanie Górnego i Dolnego Kraju pod berłem jednego króla, ale także połączenie dwóch grup ludności. Predynastyczna kultura Nagady, rozpowszechniona w czasach hipotetycznej dynastii zerowej1 na terenie całego Egiptu, wiązała ze sobą ludność z Południa, z wyraźnymi cechami subsaharyjskimi (szerszy nos, wydatne kości policzkowe, kręcone włosy, ciemny odcień skóry) oraz z Północy, gdzie przeważał typ północnoafrykański z silnymi wpływami europejskimi (węższy nos, wąska górna szczęka, wysoka i szeroka żuchwa, gładkie, faliste włosy, często brunatne, śniada skóra). Ten proces nigdy się w pełni nie zakończył, do dzisiaj nietrudno jest odróżnić mieszkańca delty Nilu od pochodzącego z południa Sa’idi.

Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń

Pakiet Druk+Cyfra

    • 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
      z bezpłatną dostawą w Polsce
    • 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
    • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.

Pakiet cyfrowy

  • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
  • Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
    w trakcie trwania prenumeraty)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2024

Podziel się

Wiadomość

5 stycznia 2024 r. wyłączyliśmy sekcję Komentarze pod tekstami portalu Więź.pl. Zapraszamy do dyskusji w naszych mediach społecznościowych.