Paulina Guzik: Moja odpowiedzialność za skrzywdzonych

Możliwość opowiedzenia swojej historii, a przede wszystkim świadomość, że ktoś jej wierzy, ma efekt terapeutyczny – mówi o bohaterce swojego tekstu, wykorzystanej seksualnie przez jezuitę Macieja Sz., Paulina Guzik w podcaście „Zwięźle”.

W ostatni poniedziałek w serwisie Więź.pl opublikowaliśmy dwuodcinkowy reportaż śledczy Pauliny Guzik „Towarzystwo Maciejowe”. Jego autorka opisuje krzywdy psychiczne, duchowe i seksualne wyrządzone młodym dziewczynom przez charyzmatycznego duszpasterza młodzieży Macieja Sz. jezuitę. Analizuje także próby zmierzenia się z tym przez kolejnych prowincjałów.

Oba odcinki można przeczytać w całości tutaj: pierwszy i drugi. Przygotowaliśmy także ich streszczenie.

Z autorką reportażu rozmawiamy w podcaście „Zwięźle”. Dziennikarka opowiada, że po publikacji tekstu skrzywdzone kobiety, jego bohaterki, czują ulgę, spokój – uwolniły się od tej historii. – Możliwość opowiedzenia swojej historii, a przede wszystkim świadomość, że ktoś jej wierzy, ma efekt terapeutyczny – mówi o jednej z bohaterek Paulina Guzik.

Prowadzący rozmowę Jakub Halcewicz-Pleskaczewski pyta o podobieństwa między sprawami jezuity Macieja Sz. i wcześniejszej – także opisanej przez Paulinę Guzik – dominikanina Pawła M. Jest ich wiele: w obu przypadkach mamy do czynienia z sekciarstwem, wykorzystywaniem duchowym, przemocą seksualną i niewłaściwymi reakcjami zakonnych przełożonych; jak mówi Guzik – z łańcuchem błędów.

Autorka reportaży przyznaje jednak, że postawę jezuickich prowincjałów można częściowo pochwalić: ich odpowiedzi na pytania redaktorki były szczere, zaś spotkania ze skrzywdzonymi empatyczne. Zastanawia się jednocześnie, dlaczego na jezuickim portalu Deon nie ma choćby wzmianki o sprawie. Nie ma w nim nawet wtorkowego oświadczenia władz Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego, które proszą o zgłaszanie im informacji o niewłaściwych zachowaniach zakonników. „Współczując ofiarom zdajemy sobie sprawę, że cierpienia, którego te osoby doświadczyły przez wyrządzoną im krzywdę, nie jest łatwo uleczyć. Pragniemy okazać gotowość udzielenia wszelkiej pomocy osobom pokrzywdzonym” – czytamy w oświadczeniu.

– Nieraz słyszałam od prowincjałów: „Ja mam czysto w papierach”. Tyle że „czysto w papierach” nic nie daje, oznacza jedynie, że nic nie zostało spisane i musimy zrobić audyt pamięci. Jeśli wiemy, że ktoś „ma coś za paznokciami”, trzeba zbadać sprawę, otworzyć dochodzenie wstępne, mieć na to papiery, odszukać i wysłuchać osoby skrzywdzone. Dopiero wtedy można powiedzieć: mam czysto” – podkreśla w podcaście Paulina Guzik.

Autorkę „Towarzystwa Maciejowego” cieszą reakcje młodych jezuitów na jej tekst. – Oni będą kiedyś proboszczami, prowincjałami, a widać w nich inną kulturę – tłumaczy. A piszą oni na Twitterze m.in.: „Dobrze, że prawda wychodzi na jaw. Jako jezuita przepraszam za nasze błędy i nierzetelność, a zarazem dziękuję, bo sam dopiero się dowiedziałem, o co chodzi” (Bartek Brzóska SJ); „Boli kiedy dowiadujesz się takich rzeczy o współbracie, że krzywdził tych, których miał prowadzić do Boga. Jednak dobrze, że jego zbrodnie ujrzały światło dzienne. Wierzę, że wyjaśnimy tę sprawę z pełną otwartością, by nigdy więcej zło się nie powtarzało” (Łukasz Sośniak SJ).

Inaczej komentuje o. Dariusz Kowalczyk SJ, były rektor kolegium jezuitów w Warszawie i były prowincjał wielkopolsko-mazowiecki, wykładowca teologii dogmatycznej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie: „Nikogo pani nie uchroniła, niczego nowego nie odsłoniła. Za to przyczyniła się do zohydzania pracy z młodzieżą wielu oddanych Bogu i ludziom księży, szczególnie jezuitów”.

– Jeśli pisze, że nie odsłoniłam niczego nowego, to znaczy, że o wszystkim wiedział – odpowiada Paulina Guzik.

Nasza rozmówczyni jest dziennikarką Redakcji Katolickiej TVP, adiunktem na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II, ubiegłoroczną laureatką Nagrody Dziennikarskiej „Ślad” im. bp. Jana Chrapka.

Podcasty „Więzi” są dostępne bezpłatnie na najpopularniejszych platformach. Ich powstawanie można wesprzeć dobrowolną wpłatą na patronite.pl/wiez.

Przeczytaj także: Duchowa i psychiczna transgresja Pawła M.

JH