„Państwo polskie, aspirując do panowania nad Białorusią, Litwą i Ukrainą, musi być imperialistyczne” – pisali w 1977 r. Jacek Kuroń, Antoni Macierewicz i Adam Michnik. Ich artykuł Sprawa polsko-rosyjska paradoksalnie poświęcony był głównie stosunkowi Polaków do Ukrainy, Litwy i Białorusi.
Nowe polskie myślenie o Wschodzie zostało ukształtowane przede wszystkim przez „Kulturę” paryską1. Pismo to (i środowisko z nim związane) zaprezentowało całościowy program polskiej polityki wschodniej, w szczególności polityki w stosunku do Ukrainy. Na program ten składały się: uznanie powojennego granicznego status quo, postulat wspierania niepodległości Ukrainy, przekonanie, że konieczne jest umiędzynarodowienie sprawy ukraińskiej, oraz konstatacja, że kultura ukraińska jest równoprawną kulturą narodową wśród kultur europejskich.
Program ten wykluwał się w stałym kontakcie redaktora „Kultury” Jerzego Giedroycia z przedstawicielami emigracji ukraińskiej na Zachodzie. Dodajmy, że choć Giedroyc próbował nawiązywać współpracę z bardzo różnymi ideowo środowiskami ukraińskiej emigracji (od lewicowców do banderowców), to przy „Kulturze” pozostali na dłużej (w jednym wypadku do zamknięcia czasopisma) ukraińscy liberałowie: Borys Łewycki, Jurij Ławrinenko, Jurij Szerech-Szewelow, Iwan Koszeliweć, Iwan Łysiak-Rudnycki i – najważniejszy spośród Ukraińców zaangażowanych w polsko-ukraiński dialog – Bohdan Osadczuk.
Na prawach dygresji warto zaznaczyć, że niezwykle ważna postać niemieckiej sowietologii, którą był Borys Łewycki, w kontekście tematu niniejszego tekstu jest istotna również dlatego, że to właśnie on był osobą, która rekomendowała Giedroyciowi młodego Adama Michnika2. Spośród powyższego grona chciałabym zwrócić szczególną uwagę na Iwana Łysiaka-Rudnyckiego, bowiem odegrał on znaczącą rolę w przewartościowaniu historii Ukrainy i stosunków polsko-ukraińskich w środowisku emigracji ukraińskiej i osobiście w relacjach z Giedroyciem.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Przeczytaj także
