rE-medium | Tygodnik Powszechny

Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Miękki ton proroka

Michel Houellebecq. Buenos Aires, listopad 2016. Fot. Silvina Frydlewsky / Ministerio de Cultura de la Nación

Najnowsza powieść Michela Houellebecqa brzmi jak credo kogoś, kto chciałby podsumować swoje zmagania z nicością. Od nicości może uratować człowieka jedynie powrót do relacji międzyludzkich. Piekło bowiem to nie – jak sądził Sartre – inni. Piekło to brak innych – zdaje się nam mówić autor anéantir.

Wesprzyj Więź

Michel Houellebecq, „anéantir”, Flammarion, Paris 2022, 736 s.

W jednym z wywiadów Michel Houellebcq wyznał, że na jego – jeśli można tak to nazwać – religijną postawę największy wpływ wywarł odkryty w wieku 15 lat Pascal. Jak przyznaje, odkrycie to było dla niego prawdziwym szokiem. Nigdy wcześniej nie spotkał się z takim sposobem wyrażenia mocy śmierci i nicości, a siła, z jaką Pascal o tym mówi, pozostaje dla niego nieporównywalna z czymkolwiek innym w literaturze. Pascal dostarczył mu odpowiedzi na jego pytania o naturę i pochodzenie zła, co go w tym okresie życia interesowało najbardziej i co – jak się wydaje – wciąż pozostaje w centrum zainteresowania pisarza1. Jego najnowsza powieść brzmi jak credo kogoś, kto chciałby podsumować swoje zmagania z nicością.

Tytuł powieści i sposób jej wydania są znamienne. Tytułowe anéantir – właśnie tak pisane, małą literą, wytłoczone karminową czerwienią na białej twardej oprawie, która zamyka w sobie 736 stron – należałoby przetłumaczyć jako „zniszczyć” albo, właściwiej, „unicestwić”. Czasownik ten ma w sobie bowiem ten sam rdzeń, co rzeczownik le néant, znany choćby z tytułu rozprawy Jeana-Paula Sartre’a L’Être et le Néant, tłumaczonego na język polski jako Byt i nicość. To właśnie nicość staje w centrum powieści, nicość, od której może uratować człowieka jedynie powrót do międzyludzkich relacji. Piekło bowiem to nie – jak sądził Sartre – inni. Piekło to brak innych – zdaje się nam mówić Houellebecq.

Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń

Pakiet Druk+Cyfra

    • 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
      z bezpłatną dostawą w Polsce
    • 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
    • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.

Pakiet cyfrowy

  • Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
  • Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
    w trakcie trwania prenumeraty)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Podziel się

Wiadomość