Stolica Apostolska „postanowiła dalej nie procedować” w sprawie kard. Dziwisza

Po analizie dokumentacji działania byłego metropolity krakowskiego zostały uznane za prawidłowe – dowiadujemy się z komunikatu Nuncjatury Apostolskiej w Polsce. Kard. Stanisław Dziwisz, który był oskarżany o niewyjaśnienie sprawy molestowania ministranta, dziękuje za „sprawiedliwe osądzenie sprawy”.

Nuncjatura Apostolska w Warszawie wydała dziś w południe komunikat. Informuje w nim, że analiza dokumentacji zebranej przez kard. Angelo Bagnasco w czerwcu 2021 r., a dotyczącej działań kard. Stanisława Dziwisza podczas pełnienia przez niego funkcji metropolity krakowskiego (2005-2016), „pozwoliła ocenić te działania jako prawidłowe”. „W związku z tym Stolica Apostolska postanowiła dalej nie procedować” – czytamy.

Kard. Dziwisz dziękuje

Chwilę po ogłoszeniu komunikatu Nuncjatury swoje oświadczenie wydał kard. Dziwisz. „Wyrażam wdzięczność wszystkim, którzy przyczynili się do tego, by w odpowiedzialny sposób odnieść się do wysuwanych pod moim adresem zarzutów w okresie pełnienia przeze mnie urzędu arcybiskupa metropolity krakowskiego w latach 2005-2016” – napisał.

Przyznał też, że zarzuty były „niezasłużone i bolesne”. Podziękował Stolicy Apostolskiej za „sprawiedliwe osądzenie sprawy”. „Mam nadzieję, że dzisiejszy komunikat Nuncjatury Apostolskiej w Polsce przyczyni się nie tylko do wyjaśnienia sprawy, ale także do przywrócenia pokoju ducha wszystkich osobom, które czuły się dotknięte posądzeniami, z jakimi się spotkałem” – stwierdził hierarcha.

Czego dotyczyły zarzuty?

Nie wiemy oficjalnie, o jakie zarzuty dotyczące okresu, gdy kard. Dziwisz był metropolitą krakowskim, może chodzić – tego kościelne urzędy konsekwentnie nie podają. Możemy domniemywać na podstawie faktów.

11 września 2020 r. na portalu Onet.pl został opublikowany obszerny reportaż Szymona Piegzy na temat wykorzystywania seksualnego Janusza Szymika, nieletniego ministranta z Międzybrodzia Bialskiego, przez jego proboszcza ks. Jana Wodniaka.

Kilka dni później, 16 września, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski opublikował informację, że 21 kwietnia 2012 r. dostarczył kard. Dziwiszowi (diecezja bielsko-żywiecka należy do archidiecezji krakowskiej) list, a właściwie całe dossier, które dotyczyło m.in. wykorzystywania Janusza Szymika, oraz czynów kilku innych duchownych archidiecezji, którzy byli jednocześnie współpracownikami komunistycznej bezpieki. Duchowny zwracał się w tej sprawie do metropolity krakowskiego dlatego, że ordynariusz miejsca – bp Tadeusz Rakoczy – mimo że został poinformowany o sprawie, nie zajął się nią.

Kard. Dziwisz początkowo nie pamiętał, by otrzymał taki materiał od ks. Zaleskiego. Później jednak przyznał, że list został odnaleziony w archiwum kurii, ale pod inną datą. Poinformował, że dokument zawierał szereg punktów dotyczących księży krakowskich i to go interesowało jako kwestie podlegające jego władzy. Natomiast sprawa księdza z sąsiedniej diecezji, czyli przestępstw ks. Jana Wodniaka wobec Janusza Szymika, została przekazana biskupowi bielsko-żywieckiemu. Tłumaczył, że nie ma kompetencji prawnych do zajęcia się tym przypadkiem.

W analizie prawnej opracowanej przez dr. Michała Skwarzyńskiego z KUL dla Katolickiej Agencji Informacyjnej czytamy, że kard. Dziwisz jako metropolita krakowski nie miał obowiązku zawiadomienia Stolicy Apostolskiej o zaniechaniach biskupa z innej diecezji. Przepisy uprawniające metropolitę do wszczęcia postępowania wobec biskupa z innej diecezji, wchodzącej w skład jego metropolii, weszły w życie dopiero 1 czerwca 2019 r. na mocy motu proprio Franciszka „Vos estis lux mundi”.

„Metropolita krakowski przed 2019 r. mógł co najwyżej poprosić biskupa bielsko-żywieckiego o interwencję w sprawie księdza z jego diecezji, nie miał przy tym żadnego innego wpływu. Obecnie może on zawiadomić Rzym, jeśli biskup rzeczywiście pozostaje w sytuacji zaniechania czy braku działania” – konkluduje autor analizy.

W rozmowie z KAI 25 listopada 2021 r. kard. Dziwisz mówił, że podczas jego 12-letnich rządów w archidiecezji krakowskiej wpłynęły doniesienia na siedmiu księży o wykorzystanie małoletniego. W tych wszystkich sprawach postępowania toczyły się w archidiecezji, a później, zgodnie z procedurami, były przekazywane do watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary, która decydowała o ostatecznym rozstrzygnięciu. Po stwierdzeniu ich winy niektórzy z oskarżonych zostali przez Kongregację wydaleni do stanu świeckiego. A inne postępowania toczące się przed trybunałem archidiecezji krakowskiej, zostały zakończone ściśle wedle wskazań Stolicy Apostolskiej.

Komisja pod przewodnictwem kard. Bagnasco przebywała w Polsce między 17 a 26 czerwca 2021 r. Ks. Isakowicz-Zaleski w rozmowie latem z RMF FM potwierdził, że był jedną z osób, z którymi spotkał się hierarcha. – Dobrze oceniam postawę kard. Bagnasco. Pytania były konkretne. Widać jego ogromny profesjonalizm i obiektywizm, bo bardzo wnikliwie dopytywał o pewne szczegóły. Widać było, że chce poznać prawdę – zaznaczył wówczas.

Pytania pozostają?

Watykan badał teraz tylko działalność kard. Dziwisza jako metropolity krakowskiego od roku 2005. Za hierarchą jednak ciągną się zarzuty i pytania stawiane przez opinię publiczną dotyczące możliwości ukrywania przed papieżem nadużyć seksualnych duchownych na całym świecie, w tym sprawy Theodore’a McCarricka czy Legionistów Chrystusa.

W listopadzie 2020 r. TVN24 wyemitował reportaż „Don Stanislao” Marcina Gutowskiego o kard. Dziwiszu. „Czy papieski sekretarz był po prostu naiwny i w swoim klerykalnym patrzeniu na rzeczywistość nie dał wiary mediom ani osobom z zewnątrz, które oskarżały ludzi Kościoła o zbrodnie? Zlekceważył te oskarżenia, bo – mówiąc kolokwialnie – nie mieściły mu się w głowie? A może rzeczywiście nic od niego nie zależało? To, jak wspomniałem, wydaje się mało prawdopodobne, ale nawet w takim przypadku sekretarz papieża doskonale wie, od kogo zależało, kto pociągał sznurki. Czas, by uczciwie o tym powiedzieć” – komentował Damian Jankowski.

Kilka miesięcy później, w marcu roku 2021 r., Państwowa Komisja ds. Pedofilii skierowała zawiadomienie i wniosek do prokuratury o przeprowadzenie postępowania w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa przez czterech hierarchów, w tym przez kard. Dziwisza. Chodziło o nieprzekazanie informacji o nadużyciach seksualnych duchownych organom ścigania.

W grudniu 2020 r. rozmawialiśmy z prof. Tomaszem Polakiem, człowiekiem, który przed laty próbował informować Watykan o nadużyciach abp. Juliusza Paetza. Jego zdaniem kard. Dziwisz, wówczas osobisty sekretarz Jana Pawła II, „odgrywał rolę filtra wobec papieża”.

Jednocześnie Polak zwracał uwagę: „sprawa była załatwiana w Sekretariacie Stanu, a rola obecnego kardynała Dziwisza była stosunkowo niewielka. On, owszem, w jakimś stopniu blokował dostęp negatywnych czy przykrych informacji do papieża, ale to nie on podejmował decyzje. On tylko chronił swojego szefa od nadmiaru trudnych spraw – z poczuciem, że tak trzeba”.

„Nie mam powodu sądzić, że to było postępowanie cyniczne – mówił Polak. – On albo sądził, że to rzeczywiście zostanie załatwione, albo był to klasyczny unik – tak czy inaczej nie było to zimne odcinanie papieża od informacji. Według mnie to był raczej wyraz specyficznego rozumienia zadań sekretarza”.

Przeczytaj też: Ewangeliczna rozliczalność biskupów

KAI, DJ