Przed kim się tu diecezja broni? Przed człowiekiem, któremu życie złamał jej duchowny

Broniąc interesu finansowego instytucji kościelnych, ich przedstawiciele posługują się wszelkimi argumentami, nawet prowadzącymi do wtórnej wiktymizacji osoby pokrzywdzonej, do niszczenia godności człowieka – mówi o. Tarsycjusz Krasucki.

Zbigniew Nosowski: Jak zareagował Ojciec na informacje Onetu o tym, że prawniczka reprezentująca diecezję bielsko-żywiecką oczekuje przedstawienia „dowodu z opinii biegłego seksuologa na okoliczność ustalenia preferencji seksualnych” mężczyzny wykorzystanego seksualnie w dzieciństwie przez duchownego tej diecezji? Według niej „relacja ta była oparta na dobrowolności i wzajemnych korzyściach”. A wszystko zaczęło się, gdy pokrzywdzony miał 12 lat.

Tarsycjusz Krasucki OFM: Natychmiast przypomniały mi się wydarzenia z procesu kanonicznego w mojej sprawie. Stanęły mi przed oczami sceny, w których trybunał kościelny w Gdańsku – na życzenie adwokata oskarżonego, ks. Andrzeja Dymera – nagle przeprowadza badanie seksuologiczne wobec mnie, osoby wykorzystanej seksualnie.

Odbywało się to natychmiast po wyczerpującym przesłuchaniu, na którym musiałem odpowiadać na pytania adwokata ks. Dymera. Jest on księdzem archidiecezji szczecińskiej*. Naiwny byłem, bo nie wyobrażałem sobie, jakie kalumnie mogą wypisywać na mój temat adwokaci-duchowni…

Rozumiem obowiązki adwokata, ale diecezja jest klientem szczególnym, który sam powinien zabiegać o najwyższy standard troski wobec osoby wielokrotnie skrzywdzonej w dzieciństwie przez duchownego

o. Tarsycjusz Krasucki

Udostępnij tekst

Facebook

Twitter

Jego pytania zmierzały jednoznacznie w kierunku dyskredytacji mojej osoby i podważenia mojej wiarygodności. W analogiczny sposób przedstawiał w swoich pismach dominikanina Marcina Mogielskiego, który nagłośnił sprawę oskarżeń wobec ks. Dymera – tyle że on nie miał nawet możliwości się bronić, bo trybunał nigdy go nie wezwał na świadka.

W moim przypadku to koszmarne przesłuchanie odbywało się w obecności pani psycholog, która miała zbadać moją wiarygodność. I nagle, bez zapowiedzi, okazało się, że bezpośrednio po przesłuchaniu mam przejść z nią do innego pomieszczenia, gdzie ona ma przeprowadzić na mnie test seksuologiczny. Zaprotestowałem, bo co to ma do rzeczy. Ponadto byłem już zmęczony, wręcz wyczerpany, a nie zapowiadano mi żadnego dodatkowego badania.

Nawet sama ta psycholożka wyraźnie była zażenowana całą sytuacją i przepraszała mnie. Ale cóż, wykonywała swoje obowiązki – takie zadanie jej zleciła instytucja kościelna.

Podobnie może odpowiedzieć mec. Anna Englert, reprezentująca diecezję bielsko-żywiecką w sprawie cywilnej przeciwko Januszowi Szymikowi, wielokrotnie wykorzystanemu przez ks. Jana W. Jej profesjonalnym zadaniem jest przecież jak najskuteczniejsze reprezentowanie swojego klienta i przedstawianie wszelkich, niekiedy nawet absurdalnych, argumentów przemawiających na korzyść diecezji. Ona jedynie wykonuje zlecone jej zadania. Skąd więc oburzenie?

– Stąd, że doskonale wiemy, iż diecezja nie jest (a raczej: nie powinna być) klientem takim jak inni. Rozumiem obowiązki zawodowe adwokata – ale diecezja jest klientem szczególnym, który sam powinien zabiegać w takiej sprawie o najwyższy standard troski wobec osoby wielokrotnie skrzywdzonej w dzieciństwie przez duchownego.

Pierwotną troską biskupa nie powinien być interes materialny diecezji, lecz „zbawienie dusz”. Ostatni punkt Kodeksu prawa kanonicznego podkreśla, że jego przepisy należy realizować, „mając przed oczyma zbawienie dusz, które zawsze musi być w Kościele najwyższym prawem”. A mówiąc językiem II Soboru Watykańskiego, Kościół przede wszystkim ma być dla świata czytelnym i skutecznym sakramentem zbawienia.

Postawa instytucji kościelnych w takich sprawach jak casus bielsko-żywiecki pokazuje jednak, że realne priorytety są odmienne. Broniąc interesu finansowego instytucji kościelnych, oficjalni ich przedstawiciele posługują się wszelkimi argumentami, nawet prowadzącymi do wtórnej wiktymizacji osoby pokrzywdzonej, do niszczenia godności tego człowieka.

Mówiąc krótko, okazuje się, że w takich sytuacjach dla wielu instytucji kościelnych interesy zawieszają moralność. Liczy się przede wszystkim skuteczna obrona swojego statusu materialnego, a nie jakieś tam bycie sakramentem zbawienia… 

Może taki mamy świat, że interesy zawieszają moralność?

– Nawet jeśli tak jest w świecie, to nie powinno tak być w Kościele. Adwokat instytucji kościelnej może być niewierzący, ale biskup, którego adwokat reprezentuje, powinien być wierzący. I powinien rozumieć, jakie konsekwencje – dla całego Kościoła w naszym kraju – ma wystosowanie pisma próbującego przerzucać na pokrzywdzonego 12-latka współodpowiedzialność za przemoc seksualną. Przecież tego typu informacje czyta młodzież, która później – czasem złośliwie, czasem przekornie, czasem z troską – pyta o to katechetów czy rodziców. Co oni mają odpowiadać?

Trzeba też pomyśleć, przed kim się tu diecezja broni. Przed człowiekiem, któremu życie złamał duchowny należący do tej diecezji. Ileż razy słyszeliśmy kościelne zapewnienia, że dobro osób pokrzywdzonych ma być stawiane na pierwszym miejscu… Ważniejszy od moralności okazuje się jednak interes materialny.

Adwokaci ks. Dymera twierdzili, że Ojciec jest homoseksualistą, co miało jakoby zmniejszać winę ich klienta. Tu też pojawia się podobieństwo do sytuacji pana Szymika.

– Owszem, ale jest też kolosalna różnica. Ja w momencie wykorzystania przez Dymera miałem 17 lat, a pan Szymik był 12-letnim ministrantem, gdy zaczął się jego koszmar z księdzem W. W moim przypadku można by więc już mówić o jakimś uświadomieniu sobie własnej seksualności (choć moja rzekoma orientacja homoseksualna, po pierwsze, nie ma nic do rzeczy, a po drugie, jest wytworem wyobraźni kościelnych adwokatów).

Natomiast wobec 12-latka jakiekolwiek czynności seksualne zawsze są przestępstwem. I kropka! Dziecko nigdy nie jest współodpowiedzialne za przemoc, której doświadcza. Nie ma żadnego znaczenia jego orientacja seksualna, ani jakikolwiek „czerpanie korzyści”, ani przyszłość takiego chłopca. Nawet gdyby takie wykorzystane dziecko później się np. prostytuowało, to prawna ocena samego czynu seksualnego wobec młodego nastolatka się nie zmienia. Znam zresztą sytuacje mężczyzn, dla których pierwszym przeżyciem własnej seksualności było wykorzystanie przez duchownego. Wyraźnie w konsekwencji otworzyło im to drogę doświadczeń homoseksualnych, którą później poszli.

Wkrótce minie rok od wydania wyroku w sprawie ks. Andrzeja Dymera – i wciąż nie został on ogłoszony. Podczas wrześniowej konferencji o ochronie małoletnich w Kościele, zorganizowanej w Warszawie, przekazał Ojciec swój list do papieża Franciszka, z prośbą o publikację wyroku. Miał go dostarczyć do adresata przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich, amerykański kardynał Sean Patrick O’Malley. Czy jest może jakaś odpowiedź?

– Otrzymałem pismo od kardynała O’Malleya, że mój list został przekazany adresatowi. I to wszystko. Kardynał dziękował mi też za moje zaangażowanie. Wiem jeszcze tylko, że moje świadectwo, wygłoszone na tej konferencji, było uważnie analizowane przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich. Dobitnie wskazywało ono bowiem na brak podmiotowości osoby pokrzywdzonej w postępowaniach kanonicznych i inne słabości kościelnego prawodawstwa, np. brak elementarnego obowiązku informowania osób pokrzywdzonych o przebiegu sprawy.

Czyli warto było tam stać na drżących nogach i opowiadać swoją historię?

– Warto było. To było dla mnie bardzo ważne wydarzenie, bo przecież współorganizatorem tego międzynarodowego spotkania była – obok Papieskiej Komisji – Konferencja Episkopatu Polski. Ta sama KEP, do której należą biskupi ochraniający mojego krzywdziciela, których wymieniałem z nazwiska w tamtej wypowiedzi. Niestety przewodniczący tejże KEP nie wziął udziału w nabożeństwie, podczas którego wygłaszałem moje świadectwo, choć chwilę wcześniej sam wygłosił przemówienie pełne zapewnień na temat troski o osoby pokrzywdzone. Bardzo mnie to zabolało, bo mówiąc, byłem przekonany, że jest on w gronie słuchaczy.

Mimo to powtórzę, że warto było. Ale na realne konsekwencje tego wystąpienia wciąż czekam. Ani nie ogłoszono wyroku, o co apelowałem, ani zmian w prawie kanonicznym. Wiadomo, że w Kościele pewne zmiany muszą zajmować sporo czasu, ale czasem cierpliwości już brakuje.

* W pierwotnie opublikowanej wersji wywiadu omyłkowo była mowa o dwóch duchownych adwokatach. Po sprawdzeniu okazało się, że podczas tamtego przesłuchania w lipcu 2019 r. oskarżony był reprezentowany jeszcze przez jednego obrońcę. Drugi adwokat dołączył do sprawy na późniejszym etapie postępowania.

Przeczytaj też: Myślenie kurii jak myślenie pedofila. Cztery pytania do bp. Pindla