Panie ministrze, jedyne, co pozostało do obrony w Polsce, to człowieczeństwo

My, chrześcijanie, nie możemy zredukować uchodźców do problemu.

Gościem telewizji Polsat News był wczoraj wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński. Komentował sytuację w przejmowanym przez talibów Afganistanie, z którego wycofują się amerykańskie wojska. „Naszą rolą jest teraz pomoc humanitarna dla wszystkich potrzebujących” – powiedział ogólnie, by póżniej złowieszczo doprecyzować: „Polska obroniła się przed falą uchodźców w 2015 roku i teraz też się obroni. Będziemy postępowali odpowiedzialnie, jesteśmy przygotowani, obronimy Polskę”.

Panie ministrze, jedyne, co pozostało do obrony w Polsce, to człowieczeństwo. Wy, rządzący, konsekwentnie zdradzacie je od lat.

Kilka lat temu na Zjeździe Gnieźnieńskim abp Bolonii Mateo Zuppi mówił, że „twierdzą Europy jest nasze człowieczeństwo”. Nie dajmy sobie wmówić kłamstwa niektórych polityków, że bronią oni chrześcijańskiej Europy przed muzułmańskimi uchodźcami. Chrześcijaństwo w Europie już od dawna jest w jakiejś – niemałej – mierze w odwrocie, z powodu zagrożeń wewnętrznych, a nie zewnętrznych. Jeśli chrześcijaństwu w Europie odbierzemy jeszcze teraz człowieczeństwo, to już nic z niego nie zostanie.

Człowieczeństwo Chrystusa było narzędziem odkupienia naszego człowieczeństwa. Chrystus Filantropos stał się fundamentem solidarnie budowanej christianitas. Jeśli więc teraz zamkniemy nasze człowieczeństwo w twierdzy lęku o nasze prawa i postawimy wyraźnie granice dla naszego miłosierdzia, to nie barbaria z obrzeży Europy, ale nasze własne barbarzyństwo, wyrażające się w braku współodczuwania z innymi, ostatecznie nas pokona.

Siostra Małgorzata Chmielewska zwróciła uwagę, że nasze człowieczeństwo powinno najpierw nawrócić się poprzez zmianę języka. O bezdomnych, o uchodźcach mówimy „ci” – tak jakby oni byli gorszej kategorii, innej rasy, podludźmi… nie posiadali godności i swych imion.

Drugim krokiem, o czym mówiła także Janina Ochojska, jest spojrzenie potrzebującym w oczy i nawiązywanie osobowych relacji. To właśnie relacje międzyosobowe są istotą miłosierdzia: dostrzeżenie człowieka.

Uchodźcy nie są „problemem” Europy. Owszem, są problemem dla polityków i oni nie uciekną przed podejmowaniem rozsądnych decyzji. Natomiast my, chrześcijanie, konkretni ludzie ze swoja ludzką i ewangeliczną wrażliwością, nie możemy zredukować uchodźców do problemu. Są to przecież osoby przeżywające tragedie. Ich uczucia, pragnienia, lęki i cierpienia są podobne do naszych.

Ci ludzie – i u wrót Europy, i w tam, pośrodku wojny – nie mogą być problemem, ale wyzwaniem dla naszego człowieczeństwa.

Portugalska siostra Manuela Simoes, która przez wiele lat pracowała dla polskiego Caritasu, obecnie w Kalabrii zajmuje się uchodźcami. Wraz ze swoimi siostrami często jest wśród tych pierwszych osób, które wyciągają rękę do uchodźców przybywających na łodziach. Dzieje się to zwłaszcza w sytuacjach, gdy służby graniczne i policyjne boją się zarażenia „przypływającymi” wraz z ludźmi chorobami. Ta drobna, ale odważna siostra przypomniała w trakcie panelu na wspomnianym już Zjeździe Gnieźnieńskim, że „chrześcijaństwo w swoim kodzie genetycznym ma zapisaną otwartość”.

Europa bezsprzecznie stoi przed nową szansą na przyjęcie wyzwalającej siły chrześcijaństwa. Obyśmy nie przeoczyli „otwartych bram miłosierdzia” z powodu zamknięcia się – choćby mentalnego – na tych, którzy przybywając do Europy sprawdzają, zapewne nieświadomie, naszą otwartość na nowe w nas życie Ewangelii.

Przeczytaj także: Afganistański cmentarz wielkich mocarstw