Anna Nasiłowska
Słowacki był krytykiem mentalności szlacheckiej – dość wspomnieć, że jego pojęcie „czerep rubaszny” przywołuje właśnie cechy sarmackie.
ks. Alfred Marek Wierzbicki
Gdy idea sarmatyzmu kiełkowała, mogło chodzić o jakąś szlachetną, choć odległą, mitologiczną genealogię. Ale później sarmatyzm służył pysze stanowej polskiej szlachty.
Edward Włodarczyk
Polscy Sarmaci mieli swoiste rozumienie patriotyzmu i państwa. Rozumieli to jako ich państwo: państwo szlachty, które miało służyć jej partykularnym interesom.
Pełny tekst – w kwartalniku „Więź” wiosna 2020 (dostępnym także jako e-book).