10 książek Więzi na Światowy Dzień Poezji

Z okazji Światowego Dnia Poezji przypominamy najciekawsze tomiki wierszy, wspomnienia i szkice, które ukazały się w Wydawnictwie Więź.

1. Czesław Miłosz, „Wiersze. Świat. Poema naiwne. Głosy biednych ludzi”

Reprint przełomowych w twórczości Noblisty trzech tomów wierszy wydanych podczas okupacji niemieckiej w Warszawie i dotychczas w takim kształcie niewznawianych. Publikacja opatrzona szczegółowymi komentarzami oraz wspomnieniem Jerzego Andrzejewskiego o wspólnych z Miłoszem konspiracyjnych działaniach edytorskich.

Czesław Miłosz: „Wiersze. Świat. Poema naiwne. Głosy biednych ludzi”

2. Janusz St. Pasierb, „Zgubiona drachma. Dialogi z pisarzami”

W tych niezwykłych na polskim gruncie dialogach katolickiego księdza, zarazem wybitnego historyka sztuki, poety i eseisty z niewierzącymi przedstawicielami kultury: Witoldem Gombrowiczem, Zbigniewem Herbertem, Mieczysławem Jastrunem, Kazimierzem Brandysem i Andrzejem Kijowskim stawiane są pytania o sens historii, wolność jednostki i powinności wobec innych, o postawę wobec cierpienia i śmierci, o źródła nadziei.

Książkę zamyka obszerna rozmowa z samym księdzem Pasierbem, w której zawarte są wciąż przejmująco aktualne jego przemyślenia dotyczące religii, kultury, polityki i polskości po przełomie 1989 roku.

Janusz St. Pasierb: „Zgubiona drachma. Dialogi z pisarzami”

3. Krzysztof Karasek, „Święty związek”

Obszerny wybór wierszy jednego z najwybitniejszych współczesnych poetów, który debiutował wraz z poetami Nowej Fali. Zbigniew Herbert pisał o nim: „Jego poezja jest dojrzała, poważna, nośna intelektualnie i świetnie zrobiona literacko. Mówiąc językiem sportowym – wyprzedził on o całą długość swoich pokoleniowych przyjaciół”.

Krzysztof Karasek: „Święty związek”

4. Andrzej Szmidt, „Zapiski”

Andrzej Szmidt był poetą (autorem m.in. wiersza „Taki pejzaż” śpiewanego przez Ewę Demarczyk) i krytykiem literackim, absolwentem filologii polskiej na KUL, debiutował w 1954. Zmarł w 2006 roku.

„Ta poezja, zakorzeniona w Różewiczowskim lakonizmie, udowadnia, że rzeczywistość może wzruszać. Może wzruszać jednak tylko wówczas, gdy jest to rzeczywistość nie sprawozdawcza lecz przeżyta, osobista. Lojalność wobec świata zdarzeń i osobista wrażliwość tworzą stop niesłychanie delikatny i zarazem – paradoksalnie trwały” – pisał Leszek Szaruga.

5. Tomasz Gluziński, „Wielkie pastwisko”

Obszerny wybór wierszy zmarłego 19 lat temu, niesłusznie zapomnianego poety lwowianina, z pokolenia Herberta, który po wojnie osiedlił się w Zakopanem i w czasach wielkiej próby sumień, pracując jako trener narciarski, zachował duchową niezależność. „Należy tom Gluzińskiego do największych wydarzeń literackich naszego czasu” – napisał Jarosław Mikołajewski. Książka, ilustrowana szkicami tatrzańskimi Andrzeja Wróblewskiego, została wydana z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II, w hołdzie zmarłemu Papieżowi, w którego sercu poezja i Tatry zajmowały przestrzeń szczególną.

Tomasz Gluziński: „Wielkie pastwisko”

6. Julia Hartwig, „Pisane przy oknie”

Julia Hartwig, wybitna poetka, dwukrotnie nominowana do Nagrody Nike potraktowała stały felieton w miesięczniku „Więź” jako kuszącą okazję do żywego i odnawiającego się dialogu z czytelnikiem. W ten sposób powstała ta pełna uroku książka.

„Pisane przy oknie” to zapis obcowania poetki z wybitną literaturą, muzyką, malarstwem, a także spotkań z niezwykłymi ludźmi, m.in. Zbigniewem Herbertem, Aleksandrem Watem, Anną Kamieńską, Witoldem Lutosławskim, Czesławem Miłoszem, Konstantym Jeleńskim, Józefem Czapskim.

Julia Hartwig: „Pisane przy oknie”

7. „Wspomnienia o Janie Lechoniu”

Kilkadziesiąt tekstów, zebranych z prasy emigracyjnej i krajowej o poecie zmarłym tragicznie w Nowym Jorku, pióra twórców polskich, którzy go dobrze znali i przyjaźnili się z nim.

W tomie pod redakcją Pawła Kądzieli przedrukowano rozproszone dotychczas w prasie emigracyjnej i krajowej teksty kilkudziesięciu polskich twórców (m.in. Z. Czermańskiego, M. Hemara, J. Iwaszkiewicza, S. Korbońskiego, M. Grydzewskiego, R. Malczewskiego, A. Rubinsteina, T. Terleckiego, K. Wierzyńskiego, J. Wittlina). W ten sposób powstał „portret wielokrotny” poety, który do pewnego stopnia zapełnia dotkliwą lukę, gdyż do dziś nie wydano monografii i biografii poświęconej twórcy „Karmazynowego poematu”.

„Wspomnienia o Janie Lechoniu”

8. Zbigniew Herbert, „Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. Tom I i II”

Drugie, poprawione wydanie rozproszonych pism Zbigniewa Herberta, zawierające blisko 300 jego tekstów właściwie zupełnie nieznanych, drukowanych pierwotnie w różnych czasopismach, m.in. szkice o sztuce polskiej i francuskiej, wspomnienia o ludziach, recenzje książkowe i teatralne, rozmowy z pisarzami i malarzami, reportaże. Wydanie pierwsze, które ukazało się w 2001 roku zostało przychylnie przyjęte przez krytykę, ukazało się kilkadziesiąt recenzji. Tom ten wszedł do kanonu dzieł Zbigniewa Herberta.

Zbigniew Herbert: „Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. Tom I i II”

9. Wojciech Kudyba, „Próba bólu. O wierszach Joanny Pollakówny”

Czy cierpienie da się wyrazić? To pytanie cały czas towarzyszy nam, gdy razem z Wojciechem Kudybą podążamy ścieżkami wyznaczonymi przez wiersze Joanny Pollakówny. Życie tej poetki i historyka sztuki naznaczone zostało bólem i chorobą, która przykuła ją do wózka. Ślady tego doświadczenia odnajdujemy w jej twórczości, jednak analizy Kudyby ukazują także obecne tam światło i nadzieję.

„Podczas lektury uświadamiamy sobie, że mówi do nas ktoś wrażliwy, świetnie odczuwający znaczenia współczesnego języka poetyckiego oraz rozumiejący wielowymiarowość tzw. życia literackiego, w którym – mimo swych utrapień – chciała uczestniczyć warszawska pisarka. Dzięki tej książce dorobek artystyczny Joanny Pollakówny zostaje zinterpretowany już w duchu nowego, dwudziestego pierwszego stulecia” – pisał prof.  Andrzej Sulikowski.

Wojciech Kudyba: „Próba bólu. O wierszach Joanny Pollakówny”

10. Jan Sochoń, „Poza kamień” (trudno dostępna)

Tom wierszy znanego poety i filozofa, autora wielu publikacji książkowych z zakresu filozofii, teologii, krytyki literackiej i literatury. „Poezja ks. Jana Sochonia to przykład liryki silnie osadzonej w tradycji literatury polskiej i światowej. Sochoń pisze prosto i jasno, jego wiersze są klarowne i czyste. To poezja kogoś pogodzonego z Bogiem, z naturą, ze światem. Po śmierci księdza Jana Twardowskiego to właśnie ksiądz Jan Sochoń wydaje się być pierwszym w zakonie polskich księży poetów” – pisał Janusz Drzewucki.

Nakład tomiku wyczerpał się, trzeba go szukać w antykwariatach i bibliotekach.

Jan Sochoń, „Poza kamień” (trudno dostępna)