Andrzej Duda: Ewangelicy są częścią Rzeczypospolitej

Modlitwy z udziałem chrześcijan z różnych Kościołów, koncerty, sesja na Zamku Królewskim, wystawy – tak wyglądały obchody 500-lecia reformacji.

Uroczystości zostały zorganizowane w dniach poprzedzających rocznicę 31 października 1517 roku, kiedy Marcin Luter ogłosił słynne 95 tez w Wittenberdze. Centralne obchody w Warszawie zapoczątkowała 26 października uroczystość nadania niemieckiemu pastorowi i uczonemu luterańskiemu prof. dr Michaelowi Meyer-Blanckowi doktoratu honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej (ChAT). Potem zaczęła się dwudniowa konferencja „500 lat Reformacji – tradycja, dziedzictwo, teraźniejszość”. Uczestniczyli w niej teologowie, historycy i specjaliści innych nauk – duchowni i świeccy – z Kościołów ewangelickich i Kościoła katolickiego.

Zwierzchnik polskich luteran bp Jerzy Samiec podkreślił, że reformacja to przede wszystkim „poszukiwanie Boga”. Jak mówił, Marcin Luter szukał Boga, przed którym chciał zasłużyć na to, by być zbawionym. W Liście do Rzymian znalazł Boga łaskawego, który zbawia przez wiarę, a nie z uczynków, byśmy się nimi nie chlubili. To zmieniło jego życie i życie milionów innych ludzi.

– Ewangelicy są częścią Rzeczypospolitej, jest ona także ich dziełem – zaznaczył patronujący sesji prezydent Andrzej Duda. Zapewnił, że Polska była, jest i będzie wspólnym domem wszystkich Polaków, wiernych różnych wyznań, bo jako naród stanowimy jedną rodzinę. Nazwał Polskę „Rzeczpospolitą przyjaciół”.

Przypomniał wkład ewangelików w odrodzenie wolnej Polski (np. generałów Józefa Sowińskiego i Wiktora Thommée, bp. Juliusza Bursche), w naukę i kulturę (m.in. Mikołaja Reja, Samuela Bogumiła Lindego, Stanisława Lorentza, wydawców Gebethnera i Wolffa), w rozwój gospodarczy (rodzin: Wedlów, Haberbuschów i Schiele’ów). Współcześnie bardzo znanymi ewangelikami są m.in. Jerzy Buzek, Adam Małysz i Jerzy Pilch. – Wszyscy oni świadczą o nierozerwalnym związku luteran z dziejami Polski – powiedział prezydent.

Sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL) ks. Martin Junge przypomniał, że reformacja rozprzestrzeniła się po całym świecie, daleko od swej kolebki w Wittenberdze. Obecnie dwa największe Kościoły luterańskie na świecie znajdują się w Afryce: w Etiopii i Tanzanii. Ale siłą Kościoła nie są – jak mówił – liczby, jego siła pochodzi od Boga i ze świadectwa dawanego Ewangelii.

Ks. Junge podkreślił też, że ubiegłoroczne wspólne, luterańsko-katolickie rozpoczęcie obchodów jubileuszu 500-lecia reformacji nie było „naiwnym i spontanicznym aktem entuzjastów jedności”, ale owocem 50 lat dialogu, wspieranego m.in. przez papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Na tej podstawie papież Franciszek mógł wykonać kolejny krok: współprzewodniczył nabożeństwu upamiętniającemu reformację.

Jerzy Buzek powiedział, że otwartość i różnorodność są „życiodajnym płynem Europy”, a reformacja stała się ważnym elementem tak rozumianej europejskości. Wskazał, że nie była jedynie kontestacją, ale także stała się zaczynem czegoś nowego i trwałego, nie tylko w Kościele.

Przypomniał, że ideę zjednoczonej Europy zapoczątkowali katoliccy chadecy z Niemiec i Francji, ale pierwszym przewodniczącym Zgromadzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali został belgijski protestant.

– Nie tylko rynek i kapitał, ale też Biblia zjednoczyła Europę – mówił były przewodniczący Parlamentu Europejskiego.  Wskazał, że reformacja przyczyniła się do jedności Europy. Kościołowi zaś doświadczenie to przyniosło przekonanie o potrzebie stałej reformy.

Podczas warszawskiej sesji po raz pierwszy wręczono Nagrodę im. Królewny Anny Wazówny, ustanowiona przez Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Tegorocznym laureatem został luterański Kościół Szwecji za pomoc humanitarną udzieloną Mazurom po II wojnie światowej.

W jubileuszowych obchodach na Zamku Królewskim w Warszawie udział wzięli m.in. prymas Polski abp Wojciech Polak, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz i przewodniczący Komisji ds. Ekumenizmu w Konferencji Episkopatu Polski bp Krzysztof Nitkiewicz. Obecni byli zwierzchnicy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, w tym prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa, a także były prezydent Światowej Federacji Luterańskiej bp Munib Younan. Nie zabrakło również przedstawicieli polskiego życia politycznego, m.in. prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz.

Przedstawiciele różnych Kościołów chrześcijańskich, w tym metropolita gnieźnieński, uczestniczyli w niedzielę w uroczystym nabożeństwie reformacyjnym w warszawskim kościele ewangelicko-augsburskim pw. Świętej Trójcy. „Wbrew pojawiającej się wciąż pokusie rozdrapywania ran i szukania tego, co nas dzieli, wierzę, że dziś patrzymy na siebie i na nasze Kościoły nie z perspektywy podziału, który się kiedyś dokonał, ale w perspektywie dążenia do jedności” – mówił w swoim wystąpieniu abp Polak.

Kazanie wygłosił bp Munib Younan, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Jordanii i Ziemi Świętej. Zaapelował o odważne wyznawanie wiary chrześcijańskiej i udział chrześcijan w rozwiązywaniu problemów świata. – Jeśli nie głosimy miłości, któż to zrobi? Jeśli nie nakarmimy biednych, któż to zrobi? Jeśli nie sprzeciwimy się uciskowi, któż to zrobi? Jeśli nie zaśpiewamy „alleluja”, któż to zrobi? – pytał były prezydent Światowej Federacji Luterańskiej.

W ramach centralnych obchodów 500-lecia reformacji odbyły się także uroczyste koncerty w Filharmonii Narodowej i w kościele Świętej Trójcy, gdzie po raz pierwszy zabrzmiała Kantata Reformacyjna. Słowa do niej napisał Jacek Cygan, zaś muzykę skomponował Stanisław Szczyciński.

Z historią reformacji można zapoznać się podczas wystaw organizowanych m.in. w Muzeum Etnograficznym i na Uniwersytecie Warszawskim. Biblioteka UW udostępniła zbiory, w tym starodruki. Dla uzupełnienia wiedzy historycznej i teologicznej można było wybrać się na dwudniową konferencję organizowaną w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.

Obchody 500-lecia Reformacji rozpoczęły się 31 października 2016 roku.  W Polsce inauguracyjne nabożeństwo zostało odprawione w kościele Jezusowym w Cieszynie, a w wymiarze światowym – w szwedzkim Lund, do którego zjechali najważniejsi przedstawiciele Kościołów luterańskich, zaś na ich zaproszenie odpowiedział papież Franciszek.

W Polsce obchody jubileuszu reformacji odbyły się oprócz Warszawy także na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim, na Warmii i Mazurach oraz w Toruniu i Szczecinie. Organizowano tam nabożeństwa, sympozja, konferencje, koncerty i wystawy. W trzech województwach – śląskim, dolnośląskim i warmińsko-mazurskim – ogłoszono rok 2017 rokiem Reformacji.

Kościół ewangelicko-augsburski (luterański) w RP należy do rodziny Kościołów luterańskich, która na świecie liczy 80 mln wyznawców. W Polsce mieszka ok. 70 tys. luteran.

Źródło: KAI