Pierwszą rzeczą, która mną wstrząsnęła, gdy zacząłem analizować ungerencje cenzorskie w „Tygodniku Powszechnym”, był fakt, jak bardzo pomyliłem się w ocenie liczby wypowiedzi zatrzymanych przez cenzurę w badanym okresie. Początkowo szacowałem ją na ok. 500, co było i tak wartością przerażająco dużą. Tymczasem okazało się, że takich wypowiedzi jest w interesującym mnie okresie bez mała… tysiąc!
Drugi wstrząs wywołał fakt, że wśród skonfiskowanych wypowiedzi bardzo duży odsetek dotyczył szeroko rozumianej tematyki religijnej i kulturalnej. Światło na ten fakt rzuca nawet statystyka autorów, których teksty były najczęściej zdejmowane. Liderką była Józefa Hennelowa – 47 konfiskat, drugie miejsce zajął Piotr Wierzbicki – 35, trzecie Stefan Kisielewski – 19 (w tym 15 jako Kisiel). Do autorów, których teksty częściej zatrzymywano należeli: Ewa Szumańska, Tadeusz Szyma, ks. Mieczysław Maliński i ks. Józef Życiński.
Dla cenzury poetyckie miniatury były nie mniej groźne niż publicystyka: to jedna z trzech najliczniejszych grup konfiskowanych tekstów według gatunku wypowiedzi. W klasyfikacji autorów, których wiersze zdejmowano najczęściej, palmę pierwszeństwa dzierżył Jan Polkowski (12) przed Tomaszem Gluzińskim (11) i Wiktorem Woroszylskim (8). Zatrzymano po 6 utworów Artura Międzyrzeckiego, Stanisława Kasprzysiaka, Leszka A. Moczulskiego i Lothara Herbsta, po 5 – Tadeusza Szymy, Kornela Filipowicza i Ewy Lipskiej, Joanny Salamon – 4, Marka Skwarnickiego – 3. Wśród autorów, których wiersze czy miniatury zostały zatrzymane, znaleźli się: Jarosław M. Rymkiewicz, Adam Zagajewski, Julia Hartwig, Tomasz Łubieński, Mieczysław Jastrun, Marian Hemar, Czesław Miłosz, Anna Kamieńska, ks. Jan Twardowski, Wisława Szymborska czy Stanisław Barańczak.
To jest fragment artykułu. Pełny tekst – w kwartalniku „Więź” jesień 2016 (dostępnym także jako e-book).
