Niestety, zapis o nawracaniu Żydów znalazł się w nowej wersji dokumentu Nostra aetate. 3 września 1964 r. „New York Times” cytował stanowisko mojego ojca w tej sprawie: „Należy stwierdzić, że duchowe bratobójstwo nie jest drogą do braterskiej rozmowy oraz wzajemnego zrozumienia. Komunikat mówiący o postrzeganiu Żydów jako kandydatów do nawrócenia, zakładający, że przeznaczeniem judaizmu jest jego zaniknięcie – będzie odrzucony przez Żydów na całym świecie i wzbudzi wzajemną podejrzliwość oraz gorycz i żal. Jak już wielokrotnie mówiłem czołowym osobistościom w Watykanie, jestem gotowy udać się do Auschwitz, jeżeli stanę przed alternatywą: nawrócenie albo śmierć. Żydzi na całym świecie będą osłupieni apelem płynącym z Watykanu, aby porzucili swoją wiarę w pokoleniu, które było świadkiem masakry sześciu milionów Żydów i zniszczenia tysięcy synagog na kontynencie, na którym dominującą religią nie jest islam, buddyzm czy szintoizm”.
(…)1 września 1964 r. ojciec został przyjęty na prywatnej audiencji przez Pawła VI. Było to w przeddzień święta Jom Kipur, spotkanie trwało 35 minut. Heschel przedstawił papieżowi memorandum: „Dlaczego tak wiele uwagi poświęca się temu, co sobór powie na temat Żydów? Czy my jako Żydzi potrzebujemy uznania? Sam Bóg uznał nas za swój lud! Czy potrzebujemy jakiegoś «rozdziału» potwierdzającego nasze prawo do istnienia jako Żydzi? Prawie każdy rozdział w Biblii jest potwierdzeniem obietnicy Boga, że pozostanie wierny przymierzu zawartemu z naszym ludem”.
Po tym spotkaniu ojciec zapisał: „W naszej rozmowie duchowa głowa Kościoła katolickiego okazała wrażliwość i pełen zrozumienia szacunek dla naszego religijnego stanowiska”. Później poinformowano go, że papież wykreślił z dokumentu fragment o nadziei na ostateczne nawrócenie Żydów.
To jest fragment artykułu. Pełny tekst – w kwartalniku „Więź” wiosna 2016 (dostępnym także jako e-book).
