Zachwianie równowagi między pokoleniami w rodzinie powoduje, że młodsze, mniej liczne pokolenie ma trudności w łączeniu pracy z pomocą i wsparciem należnym seniorom. Problemy ze strukturą demograficzną są dostrzegalne także na poziomie społeczności lokalnej. Przykładem jest przymus zamykania szkół w małych miejscowościach, a w konsekwencji utrudnienia dla dzieci i rodzin związane z koniecznością dowożenia dzieci do szkół oddalonych od miejsca zamieszkania. Jeśli spojrzeć na te kwestie z poziomu centralnego, to widzimy (co pokazuje w swych długofalowych prognozach Komisja Europejska), że tempo wzrostu ekonomicznego w Polsce może ulec spowolnieniu ze względu na wyczerpywanie się zasobów pracy. Finanse publiczne będą pod stałą presją rosnących wydatków na zabezpieczenie społeczne osób starszych wobec ograniczonych możliwości ich sfinansowania.
W związku z tym reakcja na nową sytuację demograficzną ma podwójny wymiar. Z jednej strony trzeba dostosować się do zmian, gdyż ich zatrzymanie jest bardzo trudne. To dostosowanie obejmuje wiele obszarów polityki społecznej, która musi zapewnić dobre warunki życia wszystkim pokoleniom w oparciu o solidarność międzypokoleniową oraz stworzyć warunki do rozwoju potencjału społecznego i ekonomicznego ludności. Oznacza to np. tworzenie rozwiązań stabilizujących system emerytalny czy rozwijających usługi opiekuńcze. Niezbędne jest też zwiększenie potencjału gospodarki poprzez włączanie w rynek pracy ludzi, którzy dotychczas nie byli aktywni zawodowo, a także poprzez poprawę wydajności pracy. Obok dostosowania się do zmian konieczne jest jednak wspieranie odnowy demograficznej, czyli spowolnienie zmian struktury ludności, a w długim okresie czasu — jej odbudowanie poprzez stały wzrost dzietności.
To jest fragment artykułu. Pełny tekst – w kwartalniku WIĘŹ jesień 2014 (dostępnym także jako e-book).
