Ryszard Stocki
Specyficzność dziedzinowa i konieczność budowania osobnej teorii dla każdej niemal domeny wiedzy zostały silnie wzmocnione w ostatnich latach w wielu dziedzinach szczegółowych. Na przykład wiele tzw. ogólnych praw zarządzania nie sprawdza się w konkretnych kulturach. Studia feministyczne wskazują, że wyniki badań prowadzonych na kobietach mogą nie odnosić się do mężczyzn. To, co działa w małych firmach, może nie sprawdzać się w dużych. Właściwie każda firma ma swoją dominującą logikę. Ogólna teoria zarządzania legła w gruzach, tak jak ogólna teoria struktur poznawczych.
Odkrycia dziedzinowej specyficzności największych zmian dokonały w edukacji. Okazało się bowiem, że nie wystarczy nauczyć matematyki, aby uczniowie potrafili ją potem zastosować. Trzeba uczyć od razu zastosowań. Intuicyjnie wiedziała o tym Harvardzka Szkoła Biznesu, która już od ponad stu lat uczy przede wszystkim w oparciu o studia przypadku.
Iwona D. Bartczak
Tylko czy można, zarządzając firmą, uczyć jednocześnie swoich podwładnych zarządzania?
Ryszard Stocki
Nie tylko można, ale moim zdaniem pełna partycypacja pracowników jest najlepszą metodą zarządzania: każdy jest współszefem wszystkiego, każdy jest współodpowiedzialny. Człowiek może dać z siebie wiele, naprawdę dużo więcej, niż można by oczekiwać, ale musi wejść na poziom własnej woli. To oznacza, że nie może być tylko przedmiotem działań, lecz musi czuć się podmiotem w firmie.
Wszyscy chcemy, by nasza praca i wszystkie pozostałe działania miały sens. Chcemy być w zgodzie ze swoim systemem wartości. Trwanie w układzie, który jest z nim niezgodny, rodzi potrzebę samousprawiedliwień. Wówczas szukamy uzasadnień wyborów, których już i tak dokonaliśmy, albo słuszności rzeczy, które i tak musimy robić. O tej potrzebie sensu mówi m.in. ciekawy eksperyment Karla Weicka: grupa studentów została poproszona o udział w trudnym i żmudnym eksperymencie za pewną opłatą. W pewnym momencie część studentów dowiedziała się, że opłaty jednak nie będzie, jednak zdecydowała się kontynuować udział w eksperymencie.
To jest fragment artykułu. Pełny tekst – w kwartalniku WIĘŹ wiosna 2014 (dostępny także jako e-book).
