Specjaliści w kontekście tych książek mogą zachować się trochę tak jak ci milczący rabini, którzy wiedzą już od dawna wszystko, więc nie bardzo mają powody, by o sprawie rozmawiać. Ci, którzy na poważnie, od dłuższego czasu zajmują się Zagładą, mają stosunkowo oczywisty obraz stosunków polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej i po niej. Praktycznie przez cały okres powojenny pojawiały się na ten temat artykuły czy opracowania historyczne.
Problem w tym, że tego rodzaju publicystyka – bardzo niskonakładowa i bardzo specjalistyczna – nie dociera do szerszej publiczności. Szczerze mówiąc, miałem nadzieję, ze książki Grossa, począwszy od „Sąsiadów”, doprowadzą do zapoczątkowania poważnej i spójnej dyskusji na ten temat.
Dziś widzę, że to był błąd. Poza wąskim kręgiem historyków zajmujących się tym okresem dyskurs społeczny miał raczej cechy licytacji, na ile Gross nakłamał, jakim jest miernym historykiem i jak wadliwy jest jego warsztat. Nie zauważyłem, poza nielicznymi głosami, gotowości do dyskusji nad czarnymi plamami w niedawnej historii polsko-żydowskiej.
Cały tekst w miesięczniku WIĘŹ nr 7/2011 (dostępny także w wersji elektronicznej jako e-book)
Przeczytaj także
