Drzewka dla Sprawiedliwych 2018
Prawnik i twórca terminu „ludobójstwo” Rafał Lemkin, katolicki ksiądz niemieckiego pochodzenia Adalbert Wojciech Zink i świadek ludobójstwa Ormian Armin Wegner to uhonorowani tytułem Sprawiedliwego 2018.
W poniedziałek, 18 czerwca, w południe w warszawskim Ogrodzie Sprawiedliwych na skwerze gen. Jana Jura-Gorzechowskiego zostaną posadzone dla nich drzewka i odsłonięte pamiątkowe kamienie.
Uroczystość w Ogrodzie Sprawiedliwych poprowadzi Jerzy Kisielewski. Udział wezmą członkowie Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych oraz grupa uczniów z Gimnazjum im. ks. Wojciecha Zinka w Gietrzwałdzie.
Tegoroczni Sprawiedliwi:
Rafał Lemkin (1900–1959) – polski prawnik żydowskiego pochodzenia, twórca pojęcia „ludobójstwo” oraz konwencji o karaniu i zapobieganiu zbrodni ludobójstwa, która dzięki jego staraniom została uchwalona przez ONZ. Pojęcie „ludobójstwo” (genocide) u Lemkina zrodziło się z „bycia świadkiem” wielu dramatycznych wydarzeń w XX wieku. Doprowadził on do formalnej akceptacji zasady, że zbrodnią jest niszczyć grupy narodowe, etniczne, rasowe i religijne.
Armin Wegner (1886–1978) – niemiecki żołnierz i lekarz w czasie I wojny światowej, pisarz i działacz na rzecz praw człowieka, świadek ludobójstwa Ormian w 1915–1917. Po zakończeniu I wojny światowej opublikował w „Berliner Tagblatt” list otwarty w obronie praw Ormian skierowany do prezydenta Woodrowa Wilsona. W 1933 roku stanął w obronie Żydów niemieckich, za co został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego. W 1956 roku odznaczony Orderem Zasługi, w 1967 Instytut Yad Vashem nadał mu medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, zaś w rok później głowa kościoła ormiańskiego Katolikos Vazgen I uhonorował go orderem św. Grzegorza.
Ks. Adalbert Wojciech Zink (1902–1969) – katolicki ksiądz niemieckiego pochodzenia, dziekan i prepozyt kapituły warmińskiej, rządca diecezji warmińskiej z tytułem wikariusza generalnego prymasa Polski. Mimo nacisków z różnych stron jako jedyny hierarcha kościelny nie podpisał deklaracji Episkopatu z września 1953 aprobującej aresztowanie prymasa Stefana Wyszyńskiego. Nie dopuścił, by jego diecezja podporządkowała się władzom komunistycznym. Nie dostosował rytmu nabożeństw do oficjalnych wytycznych, nie zgadzał się na obsadzanie stanowisk przez księży-patriotów, łagodził napięcia między autochtonami a repatriantami ze Wschodu oraz wśród duchowieństwa. W więzieniu mokotowskim spędził 16 miesięcy.
Tytułem Sprawiedliwego honorowane są jedynie osoby nieżyjące. Tytuł jest przyznawany za konkretny czyn. Sprawiedliwi to ci, którzy występowali w obronie godności człowieka w czasach wojen i zbrodni w XX i XXI wieku
Pierwszy polski Ogród Sprawiedliwych powstał w 2014 roku z inicjatywy Domu Spotkań z Historią i włoskiej Fundacji Gariwo, przy wsparciu Burmistrza Dzielnicy Wola. Dotychczas uhonorowani tytułem Sprawiedliwego zostali: Marek Edelman, Magdalena Grodzka-Gużkowska, Jan Karski, Antonia Locatelli, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Petro Hryhorenko, Nelson Mandela, Hasan Mazhar, Władysław Bartoszewski, Witold Pilecki, Jan Zieja, Natalia Gorbaniewska, Jan Jelinek i Roberto Kozak.
Więcej informacji na stronie sprawiedliwi.dsh.waw.pl.