W ubiegłym roku po raz pierwszy odbyły się uroczyste obchody Dnia Pamięci i Pojednania. Obok telewizyjnych transmisji oficjalnych uroczystości w sieci pojawił się dwuminutowy filmik Pamiętamy. Jesteśmy dumni. Zwyciężymy!, który pobił rekordy oglądalności. Przygotowany przez organizację pozarządową „Informacyjny Opór”, powstałą w reakcji na ofensywę propagandy rosyjskiej w marcu 2014 roku, po zajęciu Krymu. W moim przekonaniu stanowi on kwintesencję oddolnych wysiłków na rzecz ukraińsko-ukraińskiego pojednania wokół pamięci o drugiej wojnie światowej. W filmiku przedstawiono wnuka, współczesnego żołnierza na froncie, który w Dniu Zwycięstwa dzwoni z życzeniami do dziadka, szykującego się, z medalami na piersi, na paradę oraz wnuczkę, sanitariuszkę, dzwoniącą do babci, która również wybiera się na paradę w tym dniu. Po odłożeniu słuchawki dziadek wypowiada słowa adresowane do wnuka Sława Ukraini!. Podobnie udekorowana babcia, wyraźnie wzruszona, mówi do siebie i do wnuczki: Herojam sława!.
Ten filmik ukazuje prawdę żywą dla dziesiątków tysięcy rodzin: dziadków, walczących w Armii Czerwonej oraz wnuków, broniących dziś ukraińskiej niepodległości. Widzimy w nim narodziny nowej ukraińskiej tożsamości w ogniu wojny, a jednocześnie symboliczne zakończenie walki o pamięć. Z pozoru to tylko klip, dobrze przygotowana reklama społeczna. Już dziś jednak widać, że ma oparcie w rzeczywistości. Czas pokaże, na ile gruntowne.
To jest fragment artykułu. Pełny tekst – w kwartalniku „Więź” wiosna 2016 (dostępnym także jako e-book).
