Babki w wierze. Myśl wczesnonowożytnych mniszek wobec wyzwań Kościoła poszukującego

Julia Lewandowska 23 września 2025

Podziel się z innymi

Pisma hiszpańskich mniszek z XVI i XVII w. zaskakują – otwierają nowe horyzonty zrozumienia relacji z Bogiem i światem, w których dominują wzajemna zależność, radykalne zawierzenie i czułość.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” jesień 2025. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.

Pisarstwo sióstr zakonnych przez wieki postrzegano jako wtórne lub wyłącznie pobożnościowe. Nie zostało ono jeszcze włączone do szerszych badań nad historią myśli, kultury i teologii. Tymczasem rozproszone starodruki i rękopisy zawierają bogactwo myśli hiszpańskich wczesnonowożytnych mniszek. Ich teksty, powstałe w kontekście XVI- i XVII-wiecznej Iberii, udało się obecnie wydobyć na światło dzienne z licznych archiwów klasztornych i publicznych. Stanowią one największy znany korpus tekstów kobiecego autorstwa wieków dawnych.

To rozległe uniwersum pism hiszpańskich zakonnic stawia czytelnika przed serią zasadniczych problemów badawczych, jako że nie wpisuje się w ustalone ramy badań literaturoznawczych i historycznych. Jednocześnie oferuje niezwykle aktualną lekturę myśli chrześcijańskiej, przepełnioną obrazami Boga-karmicielki oraz afirmatywnej obecności kobiecej cielesności i podmiotowości. Jak możemy czytać te teksty, aby je rozumieć, nie popadając ani w trywializację, ani radykalizację ich odczytań?

Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń

Pakiet Druk+Cyfra

- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
  z bezpłatną dostawą w Polsce
- 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.

Pakiet cyfrowy

Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)

Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” jesień 2025.

Więź jesień 2025

Julia Lewandowska

ur. 1985. Doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o kulturze i religii, iberystka, adiunkta na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka kilkudziesięciu publikacji naukowych. Za swoją monografię „Escritoras monjas. Autoridad y autoría en la escritura conventual femenina de los Siglos de Oro” (Iberoamericana–Vervuert 2019) otrzymała nagrody: Victoria Urbano Prize 2021 i Nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Hispanistów 2019–2020. Obecnie kieruje projektem badawczym Narodowego Centrum Nauki „Język Matki: tekstualność, autorstwo i wspólnota w monastycyzmie kobiet okresu po reformie terezjańskiej (ca. 1560–1700)”. Redaktorka naczelna pierwszej serii naukowej poświęconej globalnej historii kobiet zakonnych w chrześcijaństwie „Women in Christianity. A Cultural History of Women Religious from Late Antiquity to the Early Modern Period” (Brepols). Od dwunastu lat współpracuje badawczo z Najwyższą Radą Badań Naukowych CSIC w Madrycie oraz centrum badawczym ADHUC Uniwersytetu Barcelońskiego. Specjalizuje się w twórczości literackiej i duchowości kobiet związanych ze środowiskami zakonnymi we wczesnonowożytnej Europie, które analizuje z perspektywy interdyscyplinarnej (literaturoznawstwo, kulturoznawstwo, historia religii, historia myśli).

Więcej