Przebudowywano ostatnio katedry w Paryżu, w Berlinie i w Gorzowie Wielkopolskim. Jakie przyjęto założenia co do relacji między tym, co historyczne, a tym, co współczesne? Czy odpowiedzi nie ujawniają odmiennych wizji duszpasterskich, którymi żyją lokalne Kościoły?
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” wiosna 2025. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.
Wbrew dość rozpowszechnionemu przekonaniu, nie istnieją niezmienne wyznaczniki architektoniczne tego, co kościelne czy katolickie. W studium Metoda projektowania kościoła Mieczysław Twarowski pisał:
W architekturze kościelnej wytworzono kilkunastoletnie i wielowiekowe wartości sakralne. Okres ich trwania zależy przede wszystkim od walorów artystycznych, od stabilności życia religijnego i upodobań estetycznych. Kiedy ulegają one istotnym zmianom, występują nowe potrzeby powodujące wprowadzenie przekształceń. […] W ocenie tych wartości trzeba zawsze dążyć do określenia w przybliżeniu, jak długo, na ilu wiernych i jak duży wpływ wywierać będzie dana kompozycja sakralna1.
Teza postawiona przez polskiego architekta, członka Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, wydaje się oczywista: określony styl sakralny nigdy nie może być czymś zabsolutyzowanym. Zawsze musi pozostawać w korespondencji z wieloma dynamicznie zmieniającymi się okolicznościami, takimi jak walor artystyczny świątyni, stabilność życia religijnego danej epoki, aktualne upodobania estetyczne oraz – co ważne – siła oddziaływania dotychczasowego kształtu i stylu. Jak pisał Twarowski:
W architekturze sakralnej niezmienne są jedynie cele, zasady i odpowiedzialność moralna. Sztukę sakralną dostosowano już do 80 pokoleń wiernych, żyjących w różnorodnych środowiskach i epokach od okresu kaganka do okresu neonów i telewizji, od prymitywnych grodów do nowoczesnych metropolii2.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” wiosna 2025 jako część bloku tematycznego „Jak zabrać się za odnowę Kościoła”.
Pozostałe teksty bloku:
Zbigniew Nosowski, „Papież Franciszek i odnowa Kościoła”
„Wybór nonkonformistyczny. Dwudziestolatki w Kościele”, dyskutują Magdalena Kadziak, Julia Osęka, Bartosz Wesół oraz Kacper Mojsa
Agata Kulczycka, „Janie Kowalski, odbuduj mój Kościół”
