W kwestii relacji państwo–Kościół niewiele jest dziś miejsca na strategię non possumus. Nie ten czas, nie ten Kościół, nie to społeczeństwo. Projekt na dziś jest trudniejszy, bo argumentacyjny. Trzeba przekonywać, a nie pouczać.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2024. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.
W społeczeństwie pluralistycznym i systemie prawnym otwartym na spory argumentacyjne relacje między państwem a związkami religijnymi należą do kwestii wywołujących – właściwie prawie zawsze i prawie wszędzie – spore emocje1. Nie inaczej jest i będzie w Polsce, zwłaszcza po ośmiu latach bliskiego związku rządzących i przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego w naszym kraju.
Co nas czeka teraz? Wydaje się, że obecnie główne napięcie istnieje między dwoma stanowiskami: opcją „liberalną” a opcją „katolicką”. Obie z nich doznają wynaturzenia, gdy stają się pozycjami „laicką” i „kościelną”. Jakkolwiek opcje te wywodzą się z głębszej refleksji aksjologicznej i prawnej kultury etycznej, wpisują się, nie bez szkody dla siebie, w konkretny kontekst postępowania aktorów życia publicznego.
Opcję liberalną dostrzeżemy w środowiskach konsekwentnie budujących swój program wokół idei demokracji liberalnej, zaś jej wynaturzenie w programach agresywnej świeckości i sporu z instytucjonalizacją etycznej tradycji chrześcijańskiej. O ile zdecydowanym uproszczeniem byłoby przyjęcie, że przedstawicielami opcji liberalnej są ugrupowania obecnej koalicji rządzącej (choćby ze względu na ich wewnętrzne zróżnicowanie), to z pewnością właśnie tam, wraz ze związaną z nimi częścią opinii publicznej, należy doszukiwać się wiodącej reprezentacji tego podejścia.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2024 jako część bloku tematycznego „Państwo–Kościół: potrzebny reset”.
Pozostałe teksty bloku:
Bartosz Bartosik, „Nowe otwarcie potrzebne na wczoraj. Rząd i Kościół”
Ks. Rafał Dudała, Helena Anna Jędrzejczak, Bartosz Machalica, Miłosława Zagłoba (dyskusja), „Kościół – w państwie czy w społeczeństwie obywatelskim?”
Karol Grabias, „Dyskusja o (lekcjach) religii, która się nie odbyła”
