Przekład jest działalnością twórczą. Bez śladów kreatywności, bez dostrzegalnej „skali zmian”, okazuje się niemożliwy – tłumaczenie literatury nie może być odtwórcze, choćby ktoś tego bardzo chciał.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2024. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.
Jest początek lipca, spędzam urlop na Helu. W sobotnim numerze „Gazety Wyborczej” czytam wywiad z Emilią Kledzik, autorką książki o Jerzym Ficowskim i jego relacjach ze społecznością romską, a w szczególności z Bronisławą Wajs, poetką romską, znaną jako Papusza. Na pierwszej stronie gazety wywiad anonsuje fraza: Odkłamywanie Papuszy, co wzmaga, zgodnie z intencją redaktorów, moją ciekawość.
Przekład czy falsyfikat?
Przechodzę do wywiadu, a tam, w lidzie wyróżnionym większym stopniem pisma, czytam: „Jej wiersze, które znaliśmy, to głównie falsyfikaty skonstruowane przez Jerzego Ficowskiego”. Falsyfikaty? Do tego „skonstruowane”? Mocne postawienie sprawy. I, jak na mój gust, zaskakująco bezwzględna ocena cudzej pracy translatorskiej.
Czytam dalej: „Użyłam słowa falsyfikat, bo skala zmian nie pozwala nazwać tych tekstów po prostu przekładami”. Autorka zwraca przy okazji uwagę, że podobne falsyfikaty to żadna nowość w historii przekładu: „Choćby Pieśni Osjana. Autor [James Macpherson] opublikował je w XVIII w. jako angielskie tłumaczenie utworów celtyckiego barda, tymczasem specjalna komisja udowodniła, że to falsyfikaty”.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2024 jako część bloku tematycznego „Kiedy Nobel dla tłumacza?”.
Pozostałe teksty bloku:
Małgorzata Łukasiewicz w rozmowie z Damianem Jankowskim, „Przekładamy autora, a nie język”
Katarzyna Jaworska, „Odbudowując wieżę Babel. O roli sztucznej inteligencji w tłumaczeniu literatury”
