Prof. Strzembosz: Boję się zniszczenia sądownictwa do zera

Minister Ziobro zapowiada, że zlikwiduje trzypoziomowy podział sądów, zostaną regionalne i okręgowe, bez apelacyjnych. I pewnie prokurator generalny zdecyduje, w jakim sądzie będzie orzekał dany sędzia. To będzie koniec niezawisłego sądu w Polsce – mówi „Gazecie Wyborczej” prof. Adam Strzembosz.

W „Gazecie Wyborczej” ukazała się duża rozmowa Donaty Subbotko z prof. Adamem Strzemboszem, byłym pierwszym prezesem Sądu Najwyższego, współautorem wydanej przez „Więź” książki „Między prawem i sprawiedliwością”.

Prof. Strzembosz zdradza, że zawsze był optymistą. „Gdybym nie był, tobyśmy nie rozmawiali, bobym uważał, że wszystko się skończyło. Jak miałem czterdzieści parę lat, myślałem, że osiągnąłem, co mogłem, byłem sędzią wizytatorem dla nieletnich, miałem doktorat, poszedłem do Instytutu Badań Sądowych, zrobiłem habilitację. Ale wybuchła «Solidarność» – i tam dopiero się przydałem. W stanie wojennym troszkę chyba też. I przy Okrągłym Stole, gdzie miałem swój podstolik. Po 4 czerwca 1989 przyszły nowe wyzwania. Kiedy przestałem być prezesem Sądu Najwyższego, mogłem uznać, że moja działalność sędziowska się skończyła, a kiedy w 2003 straciłem zdolność czytania i pisania – moja działalność naukowa. Tymczasem – ciach, wezwali mnie do apelu. Stara kobyła leżąca w stajni dźwignęła się z trudem, a ja przystawiłem drabinkę, wdrapałem się, wziąłem zardzewiałą lancę i wyruszyłem w pole” – opowiada.

Zaznacza, że dzisiaj boi się już tylko jednego: zniszczenia sądownictwa do zera. „Ziobro zapowiada, że zlikwiduje trzypoziomowy podział sądów, zostaną regionalne i okręgowe, bez apelacyjnych. I pewnie prokurator generalny będzie decydował, w jakim sądzie będzie orzekał dany sędzia. […] Jest pani sędzią sądu powszechnego w jakimś mieście, tu pracuje pani mąż i dzieci chodzą do szkoły. Ale jeśli osądzi pani nie po myśli władzy, to mogą panią przenieść np. do Zagłębia. Czyli musi się pani bardzo zastanowić, wydając orzeczenie. To będzie koniec niezawisłego sądu w Polsce” – tłumaczy.

W rozmowie pojawia się też wątek premiera Jana Olszewskiego, przyjaciela prof. Strzembosza. W jego ocenie gdyby Olszewski żył, nie aprobowałby ustrojowych zmian wprowadzanych przez Prawo i Sprawiedliwość. „On był jednak demokratą, a Kaczyński to kandydat na despotę. Olszewski w ostatnich latach prawie z nikim się nie spotykał, rozmawialiśmy telefonicznie. I już na początku rządów PiS Jan wypowiedział się do mnie jednoznacznie krytycznie o działaniach Jarka” – mówi.

Zdaniem prof. Strzembosza „PiS to katastrofa dla Polski”. „Przy czym nie idealizuję okresu, kiedy premierem był Tusk, byłem zawiedziony, że rodziny wielodzietne są najgorzej sytuowane w kraju, a ich dzieci mają nieporównanie mniejsze szanse rozwoju niż dzieci jedynaków. W moim środowisku widziałem, jak wiele takich rodzin się szarpie. Pomysł 500 plus uznałem za bardzo dobry. Gdyby oni mieli te socjalne świadczenia i rządzili zgodnie z prawem, to nadal bym na nich głosował”.

Nestor polskich prawników zarzuca partii rządzącej „olbrzymie zakłamanie”. „Nie można mówić jednego, a robić drugie, i twierdzić, że to moralnie w porządku. I bez względu na to, czy wszystko mi się podoba po drugiej stronie, zawsze będę popierał tych, którzy walczą o fundamenty systemu praworządnego, bo bez tego nie będzie żadnych wartości, także tych, które są mi najbliższe” – podkreśla. 

Przeczytaj też: Niestrudzony wojownik Adam Strzembosz

DJ