Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 3 marca na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Nagroda im. ks. Stanisława Musiała przyznawana jest od 2008 roku osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania. Tegorocznymi laureatkami nagrody zostały historyczka Małgorzata Międzobrodzka i nauczycielka Agnieszka Mysakowska.
Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 3 marca na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Małgorzata Międzobrodzka jest autorką obszernej historii wielickich Żydów: „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”. Książka ta ukazała się w 80. rocznicę Zagłady wielickich Żydów. Międzobrodzka napisała ją, będąc już na emeryturze. Pracowała z potrzeby serca.
Zależało jej na udokumentowaniu wszelkich przejawów obecności Żydów w życiu miasta i wielickiej kopalni. Ustaliła i sporządziła bogate kalendarium społeczności żydowskiej w Wieliczce. Obok licznych materiałów archiwalnych wykorzystała również relacje i świadectwa Ocalałych z Holokaustu. Zaś odpisy dokumentów umieszczone w aneksie książki mogą być pomocne dla osób poszukujących informacji o swoich przodkach mieszkających w Wieliczce.
W latach 1997–2016 Małgorzata Międzobrodzka kierowała działem historycznym Muzeum Krakowskich Żup Solnych. W tym czasie przygotowała dwie wystawy o wielickich Żydach, badała archiwa, nawiązywała kontakty z dawnymi żydowskimi obywatelami miasta – wszystkie te działania miały istotne znaczenie dla przywracania w Wieliczce pamięci o jej dawnych mieszkańcach.
Druga laureatka, Agnieszka Mysakowska, jest nauczycielką historii w II LO im. Janusza Korczaka w Wieluniu. Od lat z oddaniem działa na rzecz dialogu kultur i ocalania pamięci o wieluńskich Żydach, a także wychowania młodzieży w duchu dialogu i szacunku wobec innych.
Nauczycielka nawiązuje kontakty z potomkami wieluńskich Żydów, inicjuje obchody ważnych rocznic, podejmuje starania o upamiętnienie dawnych mieszkańców w przestrzeni miasta, a także organizuje spotkania, spacery czy lekcje przybliżające ich historie i obecność w codziennym życiu Wielunia. Jest również założycielką grupy Szkoły Dialogu – „Szlakiem Wieluńskich Żydów” i facebookowej strony pod tym samym tytułem, a także Liderką Dialogu w ramach Forum Dialogu.
Agnieszka Mysakowska stara się z powodzeniem swoją pasją zarażać uczniów. Włączają się oni upamiętnianie ofiar Zagłady, współpracę z żydowską szkołą z Meksyku, biorą udział w spotkaniach z potomkami Żydów z Wielunia, wystawy, konkursach czy warsztatach języka hebrajskiego.
Nauczycielce z Wielunia udało się także nawiązać współpracę z lokalnymi władzami i instytucjami, co sprawia, że obecność tematyki o dawnych żydowskich mieszkańcach Wielunia staje się w życiu miasta coraz wyraźniej obecna. Od wielu lat z jej inicjatywy obchodzone są w Wieluniu uroczystości rocznicowe w miejscu dawnej synagogi, a w 2022 roku po raz pierwszy odbyły się na terenie byłego getta. Dzięki wsparciu burmistrza odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary wieluńskiego getta, a dzięki życzliwości tamtejszego nadleśnictwa posadzono Dąb Pamięci na placu Jagiellońskim.
Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. A jej fundatorami są Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Wyboru laureatów dokonuje Kapituła, której przewodniczy Rektor UJ.
Patron Nagrody, ks. Stanisław Musiał SJ (1938–2004), był oddanym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Od 1981 r. był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990–1991 zastępcą redaktora naczelnego. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Wprost”, „Polin” i „Midraszu”. Był autorem książki „Czarne jest czarne” piętnującej grzech antysemityzmu. Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.
W ubiegłych latach laureatami nagrody zostali: prof. Jan Błoński oraz Miasto i Gmina Chmielnik, prof. Joanna Tokarska-Bakir i Bogdan Białek, prof. prof. Bożena i Jerzy Wyrozumscy oraz Tomasz Pietrasiewicz i Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Anna Lebet-Minakowska i ks. Manfred Deselaers, Stefan Wilkanowicz i nieformalna Grupa Przyjaciół z Olkusza (Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan, Dariusz Rozmus), prof. Stanisław Krajewski i Mirosław Skrzypczyk, ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel i Zofia Radzikowska, prof. Jan Małecki i prof. Aleksander Skotnicki, Bella Szwarcman-Czarnota i prof. Wacław Wierzbieniec, ks. prof. Michał Czajkowski i Urszula Antosz-Rekucka, abp Henryk Muszyński i Adam Bartosz, prof. Jan Grosfeld i Dariusz Popiela, Marian Turski i Anna Brzyska oraz Karolina Panz i Wioleta Szczepocka.
Przeczytaj też: „Wyparte historie”. Uniwersytet Adama Mickiewicza usuwa z szafy trupa antysemityzmu
KJ
