Marcin Kędzierski: Dzięki Bogu, kończy się czas narodowo-religijnych celebracji

Gdy patrzę na to, co pisałem o Kościele jeszcze dwa lata temu, to z wieloma rzeczami bym się dziś nie zgodził. To efekt dojrzewania – mówi główny ekspert Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego w podcaście „Półprzewodnik po nocy ciemnej”.

Gościem Zbigniewa Nosowskiego w czwartym odcinku podcastu „Półprzewodnik po nocy ciemnej” jest Marcin Kędzierski, doktor nauk ekonomicznych, pracownik naukowy Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, były prezes Klubu Jagiellońskiego i dyrektor Centrum Analiz KJ, autor głośnego tekstu o końcu katolickiego imaginarium (2020), a także eseju o konieczności odgruzowywania chrześcijaństwa z cywilizacyjnych obciążeń, które utrudniają spotkanie z Bogiem (tekst ten ukaże się w najbliższym, jesiennym numerze kwartalnika „Więź”).

Słuchaj także na Soundcloud.

Co naprawdę kończy się w kontekście Kościoła i wiary we współczesnym świecie? – Skończyło się postrzeganie religii jako zestawu pojęć, zasad i wartości, które są powszechnie akceptowane i znane, nawet dla osób niewierzących – uważa Kędzierski. – Te normy są kwestionowane i jako wspólnota osób wierzących musimy się w tym świecie na nowo odnaleźć. Nie twierdzę, że kiedyś było lepiej, ale dostrzegam wyzwania, jakie nowa rzeczywistość niesie. Kończy się też czas narodowo-religijnych celebracji. Dzięki Bogu, że się kończy.

Nosowski zauważa, że w ciągu ostatnich lat w sposobie myślenia Kędzierskiego o wierze i Kościele zaszły duże zmiany. – W Kościele od czasów Benedykta XVI bardzo popularne jest pojęcie „hermeneutyki ciągłości”. Każdy chciałby widzieć swój rozwój jako organiczny i harmonijny. Ale gdy patrzę na to, co pisałem kilka lat temu, to sam dostrzegam wyraźną zmianę – mówi gość podcastu.

– Gdy w 2015 roku poproszono mnie o napisanie systemowego tekstu o reformie edukacji w Polsce, wskazywałem wtedy, że należy ograniczyć możliwość prowadzenia edukacji domowej. Rok później zdecydowaliśmy z żoną, że nasze dzieci przejdą przez… edukację domową. Mówię o tym, bo do pewnych obserwacji w życiu dojrzewamy i czynimy je na podstawie konkretnych wydarzeń – kontynuował główny ekspert CA KJ. – Gdy patrzę na to, co pisałem o Kościele jeszcze dwa lata temu, to z wieloma rzeczami bym się dziś nie zgodził. To efekt dojrzewania i odpowiadania sobie na nowo na pytanie: kim jest Jezus?

Gość Nosowskiego podał dwa przykłady doświadczeń, które wpłynęły na odpowiedź, jakiej udziela na to pytanie. – Odkrywanie z dziećmi Ewangelii pomogło mi zrozumieć, że Pismo Święte w jakiejś mierze może być mitem. To go w żadnej mierze nie dezawuuje. Innym podobnym doświadczeniem było obejrzenie serialu „The Chosen” [finansowanego społecznościowo serialu Dallasa Jenkinsa o życiu Jezusa]. Najbardziej bolesnym pytaniem, z jakim musiałem się zmierzyć podczas jego oglądania, było: czy ja przypadkiem nie stoję tam, gdzie przed dwoma tysiącami lat stali faryzeusze? – wyznawał Kędzierski.

Mówił też o tym, jak pandemia COVID-19 zmieniła jego postrzeganie uczestnictwa w liturgii: – Mieszkam niedaleko kościoła i zawsze twierdziłem, że uczestnictwo w liturgii musi być fizyczne, a nie zapośredniczone przez telewizor czy internet. Ale jeśli mamy małą kaplicę, w której przebywać może maksymalnie osiem osób, a z własnego ogródka słyszę Mszę świętą i jestem w stanie dojść na sam sakrament Eucharystii do świątyni, to czy będąc w ogródku, z włączoną w internecie transmisją liturgii uczestniczę w niej, czy nie uczestniczę? – zastanawiał się szef Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego.

Nosowski dopytywał, jak człowiek o konserwatywnych przekonaniach dochodzi do przekonania, że obecna epoka to „upadek Kościoła pokonstantyńskiego”? Dlaczego wreszcie Kędzierski uważa, że jego tezy – dla konserwatywnych uszu brzmiące katastroficznie – wcale nie są pesymistyczne? No i co w związku z tym robić, skoro nieaktualną odpowiedzią staje się toczenie wojen kulturowych?

Powstawanie podcastów nieoczywistych „Więzi” można wesprzeć dobrowolną wpłatą na patronite.pl/wiez.